Rzecznik praw obywatelskich spotyka się z uczniami we Wrocławiu
Technikum nr 15 we Wrocławiu - Konferencja: „Wolność” z udziałem RPO Adama Bodnara, Mieczysława Michalaka i Władysława Frasyniuka
W wykładzie wprowadzającym RPO Adam Bodnar przedstawił genezę i źródła wolności wprowadzonych do Konstytucji RP z 1997 r. Podkreślił, że to doświadczenia stanu wojennego i walki o wolną Polskę skłoniły Parlament do wprowadzenia między innymi wolności osobistej i wolności od tortur, wolności słowa, wolności przemieszczania się i wyboru miejsca zamieszkania, wolności sumienia i wyznania. Ograniczenie tej wolności jest możliwe, ale tylko pod pewnymi warunkami. Konstytucja nakłada na parlament ścisłe ograniczenia, w jaki sposób tę wolność chronić. Nasza wolność kończy się tam, gdzie zaczynają się prawa innych osób. Adam Bodnar przypomniał również młodzieży, że nasza wolność nie wzięła się z niczego, ale jest dziedzictwem tych, którzy o tę wolność walczyli.
Następnie odbyła się debata z udziałem RPO Adama Bodnara, Mieczysława Michalaka i Władysława Frasyniuka
Władysław Frasyniuk: „To my („Solidarność”) zrealizowaliśmy marzenie o wolności. 4 czerwca 1989 r. to dzień, który dał nam tę wolność.” Podkreślił też, że niezwykle ważna w utrzymaniu wolności i budowaniu świadomości społecznej jest edukacja. Tylko ludzie, którzy mają wiedzę na temat przysługujących im praw i wolności wiedzą, jak domagać się ich respektowania, a z drugiej strony – jak z tych praw korzystać.
RPO Adam Bodnar podał przykłady orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, które wpłynęły na życie Obywateli (m. in. o tym, że nie byłoby arbitrażu maturalnego gdyby nie wyrok TK, który uznał, że musi istnieć mechanizm umożliwiający zbadanie przebiegu egzaminu maturalnego; wspomniał również o postanowieniu sygnalizacyjnym TK w sprawie medycznej marihuany)
Pytania z sali:
„Dlaczego młodzi ludzie drą flagę UE?”
Władyslaw Frasyniuk: Młodzi ludzie krytykują Unię, ponieważ nie znają życia przed Unią. Tych ograniczeń, np. braku swobody wyjazdu z kraju. Zalewa nas papka informacyjna i młodym trudno oddzielić co jest dobre, a co złe. Zaczynamy się przyzwyczajać do bylejakości.
RPO Adam Bodnar: Polacy zaczęli traktować UE wyłącznie jako źródło dobrobytu. Zapomina się natomiast o istocie integracji europejskiej, tj. swobodach przepływu pracowników, kapitału, ludności, wspólnym prawie i wspólnych wartościach. Brakuje rzetelnej informacji i integracji europejskiej i tym, że UE jest też gwarantem naszej wolności.
„Maria Peszek śpiewa: Polsko nie oddam Ci ani kropli krwi. Ja uważam, że to błąd, że za Polskę należy oddać życie”
Władysław Frasyniuk: Patriotyzm nawołujący do oddawania krwi jest głupi. Mądry patriotyzm to zaangażowanie, odwaga cywilna. Mądry patriotyzm to umiejętność obrony własnych poglądów w pokojowy sposób. To rozmowy a nie strzelanie z broni dała nam wolność w 1989 r.
RPO Adam Bodnar: Teksty Marii Peszek odnoszą się do wizji patriotyzmu, który był do tej pory pielęgnowany. Tymczasem ona zwraca uwagę na szare barwy historii. Ona podkreśla, że jest Polką, ale inaczej widzi patriotyzm, jako społeczne zaangażowanie, jako walkę o prawa kobiet, prawo do ochrony środowiska naturalnego.
Uczennica Liceum nr 4 zapytała: „Co zrobić gdy prawo nie jest przestrzegane? Jaki jest mechanizm obrony, zabezpieczenia wolności na przyszłość? Co może zrobić młodzież”
RPO Adam Bodnar: Jeśli TK nie funkcjonuje, to Obywatelom pozostają mechanizmy protestu obywatelskiego, opiniowanie, zrzeszanie się, tworzenie organizacji pozarządowych, budowanie społeczeństwa obywatelskiego, zgromadzenia publiczne, petycje
Władysław. Frasyniuk: Narzędziem są wybory. Polacy nie mają nawyku chodzenia do wyborów, a trzeba wybierać świadomie.
„Jak być wolnym?”
Władysław Frasyniuk: Bądźcie ludźmi dobrej wiary.
RPO Adam Bodnar odpowiedział przypominając zeszłoroczne słowa Papieża Franciszka do młodzieży: Młodzi powinni zejść z kanapy i pokazać, że są częścią społeczeństwa, zatroszczyć się nie tylko o siebie, ale też o dobro wspólne.
Debata oksfordzka rzecz o obywatelskim nieposłuszeństwie w XV Liceum Ogólnokształcącym z udziałem RPO oraz Władysława Frasyniuka w debacie oksfordzkiej.
Debata oksfordzka to rodzaj debaty, w której dyskutuje się o danej tezie – i głos zabierają przeciwnicy oraz jej obrońcy.
ZA prawem do obywatelskiego nieposłuszeństwa:
- władza często ogranicza rozwój obywatela
- sprzeciw to forma krytyki bez przemocy
- władza może się pomylić, sprzeciw jest pomocny
- akcja wywołuje reakcję, czyli opór
- moralnym obowiązkiem jest sprzeciwiać się nieludzkim przepisom, powodującym naruszenie praw i wolności
PRZECIW
- sprzeciw wywołuje chaos, anarchię
- skoro wybieramy sobie rząd, to nie można się potem sprzeciwiać; wybierając sprzeciw zaprzeczamy sami sobie
- społeczeństwo nie może funkcjonować bez władzy, nie jesteśmy dojrzałym społeczeństwem
- prawo jest prawem i należy je przestrzegać.