Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar oraz pracownicy Biura RPO biorą udział w festiwalu PolAndRock w Kostrzynie nad Odrą. 1 sierpnia rzecznik poprowadził debatę "Hejt w sieci, mowa nienawiści".

Podczas festiwalu od 1 do 4 sierpnia 2018 r. działa Namiot Praw Człowieka. Organizowane są prezentacje, warsztaty, debaty, rozmowy, gry, konkursy. Odwiedzający mogą spotkać się z pracownikami Biura oraz przedstawicielami organizacji pozarządowych takich jak: Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”, Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Spółdzielnia Socjalna Fado, ClientEarth (Prawnicy dla Ziemi), Centrum Praw Kobiet, Forum Dialogu. Gośćmi namiotu będą również Arkadiusz Krupa, sędzia, Karol Paciorek, youtuber, Bogumił Zygmont, adwokat, Kacper Gwardecki, student prawa i były Ambasador Praw Człowieka RPO.

Pierwszą debatę Biura RPO na festiwalu - o mowie nienawiści - w namiocie warsztatowym Akademii Sztuk Przepięknych poprowadził  Adam Bodnar. Prelegentami byli Marcin Kącki - dziennikarz i autor książek, Zuzanna Radzik - dziennikarka, członkini Zarządu Forum Dialogu oraz Ziemowit Szczerek - dziennikarz, pisarz i tłumacz. Mimo upału namiot był pełen.  

Marcin Kącki zwrócił uwagę, że nienawiść jest już w naszym kraju instytucjonalna. Jej charakterystyczny język, jeszcze jako niszowy, pojawił się już w latach 90. Ocenił, że jako publicysta ma obowiązek nazywać zło po imieniu i apelować do polityków, żeby przestali się nienawidzić, a swoimi słowami i postawami publicznymi - coraz bardziej polaryzować społeczeństwo.

Na pytanie RPO, czy wprowadzenie regulacji internetu może ograniczyć hejt i mowę nienawiści, Kącki zaprzeczył, bo „internet opiera się na wolności”. Kontrola i ograniczenia nie pomogą. Jedyną drogą jest - według Kąckiego - dotrzeć do ludzi dzięki długofalowej edukacji.

Zuzanna Rudzik mówiła m.in. o roli Kościoła w tonowaniu nastrojów - że jako instytucja nie sprawdza się w tej roli, ale że ważna jest postawa osób wierzących, w tym jej samej.  Liczy się bowiem indywidualna postawa każdego człowieka wobec osób innej religii, kultury, narodowości. Podkreślała, że chrześcijanie nie powinni „odpuszczać” w walce z mową nienawiści.

Przedstawiała działania Forum Dialogu i programu Szkoły Dialogu. W jej ramach młodzież w całej Polsce poznaje historię swoich miejscowości i szuka śladów ich dawnych żydowskich mieszkańców. Młodzi dowiadują się, że historia była wspólna. Owocuje to większą świadomością młodych ludzi, wczuwaniem się w uczucia byłych mieszkańców. Przynosi to konkretne działania, np. dbanie o cmentarze czy tworzenie map i opisów związanych z dawnymi mieszkańcami i ich zwyczajami.

Radzik mówiła też o zamieszaniu związanym z ustawą o IPN, o wstrząsie i jej konsekwencjach. Podkreśliła zarazem, że był to dobry punkt wyjścia do rozmowy o tym, co rzeczywiście oznacza upamiętnianie historii.

O tym, że to co się dzieje w Polsce, jest bardzo podobne do nacjonalizmów pozostałych państw Europy Środkowej, mówił Ziemowit Szczerek. Według niego zła energia, która jest podsycana  w Polakach, rozsadza nasz kraj od środka. Podłożem nienawiści są m.in. problemy ekonomiczne i socjalne; brak pracy i perspektyw wśród młodych ludzi; ich lęk, który nie jest wyjaśniany a wyśmiewany. Apelował o przyglądanie się własnym błędom i ich analizowanie.

Wszyscy dyskutanci mówili także o naturalnej potrzebie wspólnoty i integracji - zwłaszcza u młodych ludzi, którzy nie mając ciekawej oferty, szczególnie w niewielkich miejscowościach, często jednoczą się wokół haseł nacjonalistycznych.

Pytania z sali dotyczyły tego, czym właściwie jest mowa nienawiści; kto ma prawo to oceniać; kto może stać na straży poprawności i jak należy zachowywać się wobec znajomych - zdeklarowanych nacjonalistów. Przypominano, że poglądy prawicowe nie muszą oznaczać nienawiści do innych, a konserwatyzm nie ma nic wspólnego z ksenofobią.

Debatę podsumował Adam Bodnar, który zaprosił na kolejne wydarzenia organizowane przez Biuro RPO podczas festiwalu.

W programie Biura RPO są jeszcze m.in.:

2 sierpnia (czwartek) Adam Bodnar będzie gościem turnieju piłkarskiego "Wykopmy rasizm ze stadionów" Stowarzyszenia "Nigdy więcej". Po otwarciu turnieju rzecznik zaprasza na spotkania do namiotu Praw Człowieka RPO.

2 sierpnia (czwartek) w namiocie ASP rzecznik poprowadzi debatę "Wolne sądy", poświęconą skutkom ograniczenia niezależności polskich sądów, w tym Sądu Najwyższego.

2 sierpnia (czwartek) Adam Bodnar poprowadzi warsztat: Konstytucja RP przydatna każdemu człowiekowi.

3 sierpnia (piątek) w namiocie ASP rzecznik poprowadzi debatę #Me too – rok później – na temat molestowania i przemocy wobec kobiet i sytuacji społecznej, jaką wytworzył ruch @Me too.

3 sierpnia (piątek) w namiocie Greenpeace Polska RPO weźmie też udział w debacie "Kolos na glinianych nogach - porozmawiajmy o ochronie przyrody", organizowanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Greenpeace Polska i ClientEarth.

Z Adamem Bodnarem można też spotkać się i porozmawiać w ciągu dnia w Namiocie Praw Człowieka RPO. Zapraszamy!

W Namiocie Praw Człowieka RPO trwał dyżur prawniczek wydziału przyjęć interesantów. Zgłaszali się uczestnicy festiwalu z problemami z zakresu prawa pracy, skargi konstytucyjnej, dyskryminacji przy wynajmie lokalu mieszkalnego.

Do namiotu przychodzą też sympatycy RPO, aby zapytać czy mogą poznać osobiście Adama Bodnara i podziękować za jego postawę i działalność. 

Ogromnym powodzeniem cieszą się (jak co roku) najlepsze krówki na festiwalu oraz przebój - publikacja Biura RPO "Nasze Prawa".