Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Stan epidemii zniesiono, ale nadal obowiązuje przepis zwalniający Zakład Ubezpieczeń Społecznych z wypłaty odsetek ustawowych za świadczenia wypłacone po terminie
• W planach prac legislacyjnych rządu jest zaś projekt (nr UD 368) skracający okres, w którym ZUS nie wypłaca odsetek – bo opóźnienia Zakładu są coraz mniejsze
• Zastępca rzecznika praw obywatelskich Stanisław Trociuk pyta minister rodziny i polityki społecznej Marlenę Maląg o stan prac nad tym projektem
• AKTUALIZACJA: Projekt ustawy, który dotyczył zmian w tym zakresie, nie będzie kontynuowany w kształcie przesłanym do uzgodnień – odpisał resort 

13 maja 2022 r. rozporządzenie Rady Ministrów zniosło „stan epidemii" i wprowadziło „stan zagrożenia epidemicznego". Tymczasem wciąż obwiązuje art. 31zd specustawy „kowidowej” , który zmodyfikował zasady wypłaty odsetek za nieterminową wypłatę świadczeń w czasie ogłoszonego i obowiązującego stanu epidemii.

Zgodnie z nim, jeżeli termin wydania decyzji lub wypłaty świadczeń przez ZUS przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, w razie przekroczenia tego terminu ZUS nie jest zobowiązany do wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego.

Z uzasadnienia specustawy wynika, że przepis ten wprowadzono z uwagi na to, iż w okresie pandemii zwiększył się wpływ wniosków o świadczenia ZUS.

Dotyczyło to głównie  świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, tj. zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych (w tym nowego świadczenia - dodatkowego zasiłku opiekuńczego) oraz świadczeń rehabilitacyjnych. W związku z tym, że opóźnienia wynikały głównie ze spiętrzenia w pandemii wniosków o zasiłki, ZUS zwolniono z wypłacania odsetek z tytułu opóźnienia.

25 marca 2022 r. do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych trafił zaś projekt ustawy o zmianie specustawy. Rząd miał go przyjąć w II kwartale 2022 r. Jedna z proponowanych zmian przewiduje skrócenie okresu, w którym ZUS nie wypłaca odsetek ustawowych za świadczenia wypłacone po terminie.

Z uzasadnienia projektu wynika, że dalsze utrzymywanie art. 31zd specustawy jest nieuzasadnione z powodu znacznej tendencji spadkowej opóźnień ZUS w wypłacie świadczeń.

Odpowiedź Stanisława Szweda, sekretarza stanu w MRiPS 

W odpowiedzi na pismo w sprawie obowiązywania art. 31zd ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 z późn. zm.), uprzejmie wyjaśniam. 

Przepis art. 31zd ww. ustawy stosuje się, jeżeli termin wydania decyzji lub wypłaty świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu.

Biorąc pod uwagę, że nadal obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego oraz  przedmiotowy przepis nie został uchylony przez inną ustawę, zwolnienie ZUS z wypłaty odsetek za opóźnienia nadal obowiązuje.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (wpisany pod numerem UD368), który dotyczył zmian w zakresie powołanego powyżej art. 31zd, nie będzie kontynuowany w kształcie przesłanym do uzgodnień. 

W ww. projekcie zrezygnowano ze wszystkim zmian w zakresie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Skutkiem powyższych zmian jest aktualizacja wpisu do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów – obecna nazwa projektu wpisanego pod numerem UD368: projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.

III.7060.438.2022