Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Zasady kształcenia na certyfikowanego specjalistę policyjnego powinny być zmienione – uważa RPO
• Chodzi o przywrócenie wcześniejszej zasady potwierdzania przez sąd obecności kandydata na rozprawie
• Od osoby ubiegającej się o taką specjalizację wymaga się bowiem m.in. obecności co najmniej w trzech rozprawach sądowych z udziałem biegłych

Na tle jednej ze spraw indywidualnych badanych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich ujawniły się nieprawidłowości w procesie kształcenia na certyfikowanego specjalistę z zakresu badań antroskopijnych policyjnego laboratorium kryminalistycznego. Problem ten może dotyczyć kandydatów na biegłego. 

Od  kandydata na specjalistę wymaga się m.in. uczestniczenia w charakterze obserwatora w co najmniej trzech rozprawach sądowych z udziałem biegłych lub specjalistów. 

W niektórych komendach policji wykształciła się praktyka „rezerwowania” terminów rozpraw sądowych do uczestnictwa w charakterze obserwatora z udziałem biegłych. Polegała ona na dokonaniu w książce pracy specjalisty wpisu terminu oraz sygnatury sprawy, a biegły uczestniczący w rozprawie podpisywał się  i przybijał pieczęć. Pozostałe rubryki potwierdzające uczestnictwo w rozprawie wypełniał policjant prowadzący w trakcie procesu kształcenia lub sam kandydat. Praktykę tę uzasadniono dużym zainteresowaniem udziałem policjantów w rozprawach. Fakt potwierdzenia pieczęcią przez biegłego miał być rodzajem „rezerwacji” udziału konkretnego policjanta w rozprawie sądowej.

Obecnie obowiązującą regulacją jest zarządzenie nr 3 Komendanta Głównego Policji z 17 stycznia 2014 r. w sprawie uprawnień do wydawania opinii oraz wykonywania czynności w policyjnych laboratoriach kryminalistycznych.

Przed tym zarządzeniem obowiązywała zasada potwierdzania obecności kandydata w charakterze obserwatora na rozprawie z udziałem biegłego przez pracownika sądu. Kandydat zgłaszał udział w rozprawie przed jej rozpoczęciem, po czym udawał się do sekretariatu sądu w celu uzupełnienia informacji związanych z daną rozprawą (data, miejsce, sygnatura, nr ekspertyzy). Było to sprawdzane przez sąd przed rozpoczęciem rozprawy przez okazanie książki z wypełnionymi wpisami. Sekretariaty sądów nie chciały jednak potwierdzać faktu udziału kandydatów na biegłych w rozprawach. Prawdopodobnie fakt ten stał się powodem do odejścia od tej praktyki.

W ocenie Rzecznika odstąpienie od praktyki potwierdzania obecności na rozprawie przez podmiot zewnętrzny może prowadzić do nieprawidłowości w procesie kształcenia, zarówno certyfikowanych specjalistów, jak i biegłych policyjnych laboratoriów kryminalistycznych.

Rzecznik zwrócił się do Komendanta Głównego Policji o rozważenie możliwości powrotu do wcześniejszej praktyki poświadczania obecności kandydata na biegłego/specjalistę przez pracowników sądu.

WZF.7043.3.2019