Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich przyjechała młodzież z Zespołu Szkół nr 6 im. Króla Jana III Sobieskiego w Jastrzębiu-Zdroju. 

Kto do Rzecznika?

"Art. 80 Konstytucji RP mówi, że każdy może się zwrócić do Rzecznika Praw Obywatelskich" - mówił Adam Bodnar.

A czy każdy to znaczy obywatel? Czy obcokrajowiec też? - pytała uczestniczka spotkania.

Konstytucja rozróżnia pojęcie obywatel i każdy. Dlatego niektóre jej zapisy dotyczą każdego kto przebywa na terytorium Polski a kiedy osoby posiadającej obywatelstwo.

Młodzież rozmawiała z Rzecznikiem o mowie nienawiści, o jej przejawach w Polsce. 

"Czy wiecie co powinien zrobić taki człowiek, którego wyrzucają z kolejki, gdzie stał aby kupić bilet tylko dlatego, że ma inny kolor skóry?" - pytał Andrzej Stefański, Główny Koordynator ds. Projektów Regionalnych.

"Jak to co? Sprzeciwić się? Protestować!" 

RPO otrzymuje 60000 skarg rocznie. Dotyczą one właściwie wszystkich kwestii ważnych z punktu widzenia życia społecznego, to np. sprawy więźniów, działkowców, którzy chcą wyłączenia ze Związku Działkowców, to sprawy mieszkaniowe np. spółdzielcze, reprywatyzacyjne, dotyczące systemu ubezpieczeń społecznych, pracodawców, sądów np. przewlekłości postępowań sądowych, niezadowolenia z rozstrzygnięć. 

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w zakładach karnych

"Ostatnio wiele czasu poświęciliśmy za badanie spraw osób z niepełnosprawnością intelektualną w zakładach karnych. Okazało się że takich osób jest ponad 100." - mówił Bodnar

Wyjaśnił, że osoby, które nie rozumieją swojego czynu, nie wiedzą, że popełniły wykroczenie nie są w stanie odpowiadać za taki czyn. Otrzymują list polecony o tym że toczy się postępowanie, nie stawiają się na sprawy bo go nie odbierają, wyrok wydawany jest zaocznie, niezapłacona kara grzywny zamieniana zostaje na areszt, takiego zawiadomienia też taka osoba nie odbierze, następnie puka do drzwi policja, która go doprowadza do aresztu - tak w dużym skrócie to się odbywa. Zaplątanie ich w cały aparat wymiaru sprawiedliwości powoduje, że tam się właśnie znajdują nie wiedząc często za co, nie rozumiejąc dlaczego.

RPO wraz z pracownikami zajmuje się sprawami wszystkich tych osób.

Wystąpienia generalne

Dużo działań RPO podejmuje, aby zwrócić uwagę np. Ministra na jakiś problem społeczny. W tym celu wystosowuje tzw. wystąpienie generalne. 

"Skierowałem taką interwencję np. w sprawie zapewnienia pełnomocnika dziecka w postępowaniu rozwodowym rodziców, który będzie dbał jedynie o dobro dziecka przy np. ustanawianiu opieki.

Wczoraj podpisałem wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości dotyczące potwierdzonych sądownie przypadków tortur, okrutnego i nieludzkiego traktowania zatrzymanych przez policję." - powiedział Rzecznik

Policjantom w Polsce zdarza się stosować tortury wobec zatrzymanych i świadków. Trzeba temu przeciwdziałać, a jednym z rozwiązań jest dostęp do adwokata od momentu zatrzymania.

Tortury w Polsce dotykają najsłabszych i najuboższych, tych, którzy nie poradzą sobie sami z systemem prawa. Państwo ma wobec nich obowiązki. To im powinno zapewnić pomoc od samego momentu zatrzymania.

Pozostawiają w człowieku stały ślad. Proces leczenia takiej traumy jest długotrwały, niszczy na zawsze zaufanie do państwa i jego przedstawicieli.

Młodzież pytała o kwestiw  zachowania w kontakcie z policjantem, aby nie zostać źle zrozumianym szczególnie jeśli się z nim nie zgadzają podczas np. "spisywania", aresztowania czy składania zawiadomienia.