Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Prawa właścicieli oraz lokatorów mieszkań są naruszane wskutek nieprawidłowych działań władz Wrocławia w ciągu wielu lat
• Chodzi o błędy przy przygotowywaniu nieruchomości gminnych do sprzedaży, a także adaptacji strychów na cele mieszkaniowe
• Kilka spraw, które bada RPO, świadczy o braku współpracy między poszczególnymi komórkami Gminy Wrocław oraz braku nadzoru i kontroli nad nimi
• Narusza to prawa obywatelskie w zakresie zaufania do  administracji publicznej

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar napisał prezydentowi miasta Jackowi Sutrykowi, że na gminie spoczywa obowiązek doprowadzenia do niezwłocznego uregulowania sytuacji prawnej nieruchomości oraz właścicieli lokali w celu zapobieżenia dalszego łamania praw człowieka i obywatela. Nie do pogodzenia z zasadami demokratycznego państwa prawnego są bowiem sytuacje, w których prawa właścicieli oraz lokatorów naruszane są wskutek nieudolnych działań organu administracji publicznej.

Od kilkunastu lat Biuro Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich we Wrocławiu prowadzi postępowanie wyjaśniające co do nieuregulowanej sytuacji prawnej nieruchomości w mieście.

Obywatele wielokrotnie prosili RPO o pomoc w „wyprostowaniu” sytuacji prawnej nieruchomości lub weryfikacji działań Urzędu Miejskiego. Problemy dotyczą m. in. skutków nieprawidłowych działań Gminy Wrocław na przestrzeni wielu lat, które wystąpiły przy przygotowywaniu nieruchomości gminnych do sprzedaży, a także adaptacji strychów na cele mieszkaniowe.

Z korespondencji prowadzonej z Wydziałem Lokali Mieszkalnych oraz Wydziałem Nabywania i Sprzedaży Nieruchomości Urzędu Miejskiego wynika, że nieruchomości wskazane do sprzedaży nie zostały właściwie (lub w ogóle) zinwentaryzowane, aby dokładnie ustalić ich stan prawny.

Ponadto ujawnił się brak współpracy pomiędzy poszczególnymi jednostkami gminnymi. Jednocześnie w tym samym czasie dwie komórki gminy podejmowały działania co do określonej nieruchomości.

Np. podczas wyodrębniania lokalu mieszkalnego z części wspólnych (strychu) inna jednostka gminna przystąpiła do sprzedaży pierwszego lokalu mieszkalnego na rzecz dotychczasowego najemcy. Przygotowując lokal do sprzedaży, nie wyłączono z części wspólnych nowo powstającego lokalu mieszkalnego na poddaszu. Tym samym nieprawidłowo ustalono udział nowego właściciela w częściach wspólnych. Dalsza sprzedaż lokali również nie uwzględniała faktu powstania nowego lokalu.

Doprowadziło to do tego, że mimo upływu wielu lat nieuregulowana jest sytuacja prawna mieszkania powstałego z adaptacji strychu. Gmina podpisała z najemcami umowę przedwstępną najmu, z której się nie wywiązała, przekazując lokal wspólnocie mieszkaniowej.

Brak inwentaryzacji nieruchomości przed przystąpieniem do sprzedaży pierwszego lokalu mieszkalnego spowodował negatywne skutki również w przypadku innej nieruchomości. Tu po wielu latach okazało się, że nieruchomość znajduje się na kilku działkach geodezyjnych a lokale przenikają się, gdyż jest to kamienica narożna.

Inwentaryzacja z 2008 r. potwierdziła, że nie jest możliwe podzielenie nieruchomości na odrębne wspólnoty mieszkaniowe, ponieważ prowadzi to do błędnych zapisów w księgach wieczystych i błędnego naliczenia udziałów w częściach wspólnych. Wstrzymano zatem dalszą sprzedaż mieszkań.

Podobna sytuacja jest w przypadku następnej nieruchomości. Z części wspólnych (strychu) wyodrębniono lokal mieszkalny, do którego roszczenia zgłasza Gmina Wrocław i wspólnota mieszkaniowa.  Gmina nie przekazała nowo powstałego lokalu wspólnocie. Spór nie pozwala na uregulowanie stanu prawnego nieruchomości w zakresie nowego ustalenia udziałów w częściach wspólnych i wznowienie sprzedaży lokali na rzecz najemców.

Przyjęta przez miasto Wrocław procedura przygotowywania mieszkań do sprzedaży na przestrzeni wielu lat była nieprawidłowa. To zaś  narusza prawa obywatelskie w zakresie zaufania obywateli do organów administracji publicznej. Mimo ujawnienia nieprawidłowości Gmina Wrocław przez wiele lat nie zdołała podjąć skutecznych działań by naprawić błędy i uregulować stan prawny.

Zgodnie z zasadami Kodeksu postępowania administracyjnego zasada szybkości i prostoty postępowania nakazuje organom administracji publicznej działać wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

BPW.7001.8.2014