Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Do Rzecznika zwróciła się osoba pozbawiona wolności ze skargą na dyrekcję aresztu śledczego dotyczącą odmowy dostępu do protokołu z kontroli przewodów kominowych
• Rzecznik stwierdził, że na dyrektorze aresztu ciążył obowiązek udostępnienia informacji publicznej, jednak dyrektor uznał, że brak było podstaw do udostępnienia wnioskodawcy takiej informacji
• RPO zwrócił się do Dyrektora Generalnego SW o spowodowanie zapewnienia pełnego poszanowania przez administrację aresztu prawa osób pozbawionych wolności do dostępu do informacji publicznej oraz uwzględnienie tego zagadnienia w programach szkoleń prowadzonych dla funkcjonariuszy

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich prowadzone było postępowanie wyjaśniające w związku z wnioskiem obywatela, który żalił się, że dyrektor Aresztu Śledczego w Gdańsku odmówił mu udostępnienia protokołu z przeprowadzonej w tej jednostce kontroli przewodów kominowych.

Rzecznik zwrócił się o zbadanie sprawy do Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Gdańsku. W udzielonej odpowiedzi Zastępca Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Gdańsku poinformował Rzecznika, że nie stwierdził nieprawidłowości w postępowaniu administracji Aresztu Śledczego w Gdańsku.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje każdemu, z zastrzeżeniem art. 5 ustawy. Wnioskodawca nie musi wykazywać interesu faktycznego, ani prawnego (o ile nie chodzi o udzielenie informacji przetworzonej), nie musi też podawać powodu, dla którego występuje o podanie określonej informacji (ust. 2).

Realizacja prawa do informacji publicznej, w formach przewidzianych ustawą jest uzależniona od jednoczesnego, kumulatywnego spełnienia trzech przesłanek.

• przedmiotem żądania informacji musi być informacja publiczna w rozumieniu art. 1 ustawy;
• adresatem żądania udostępnienia informacji publicznej, zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, mają być władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne;
• według art. 4 ust. 3 ustawy zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, będące w posiadaniu takich informacji.

W przedmiotowej sprawie wskazane trzy przesłanki zostały spełnione, nie zachodziły natomiast okoliczności, które uprawniałyby do ograniczenia tego prawa. Na dyrektorze Aresztu Śledczego w Gdańsku ciążył więc obowiązek udostępnienia informacji publicznej.

O zajętym w sprawie stanowisku Rzecznik Praw Obywatelskich powiadomił Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Gdańsku zwracając się jednocześnie o podjęcie stosownych działań w celu spowodowania realizacji prawa osadzonego do informacji publicznej, jak również zapobieżenia wystąpieniu w przyszłości podobnych nieprawidłowości w działaniach administracji jednostek penitencjarnych okręgu gdańskiego.

W świetle orzecznictwa sądów oraz opinii komentatorów w ustawie brak jest jakichkolwiek wymogów formalnych dla wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Wniosek o udzielenie informacji publicznej może przybrać każdą formę, o ile wynika z niego w sposób jasny, co jest przedmiotem wniosku.

Kwestie nieprawidłowości występujących w związku z udostępnianiem przez dyrektorów jednostek penitencjarnych informacji publicznej na wniosek osób pozbawionych wolności były podnoszone przez Rzecznika Praw Obywatelskich w wystąpieniu z dnia 17 maja 2016 r. (IX.517.1477.2015). Otrzymaliśmy wówczas informację, że funkcjonariusze Służby Więziennej są obejmowani cyklicznymi szkoleniami z tego zakresu, mają również możliwość bezpośredniego konsultowania trudnych spraw związanych z udzielaniem informacji publicznej ze specjalistami Centralnego Zarządu Służby Więziennej.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Dyrektora Generalnego SW o spowodowanie zapewnienia pełnego poszanowania przez administrację Aresztu Śledczego w Gdańsku prawa osób pozbawionych wolności do dostępu do informacji publicznej oraz o uwzględnienie tych zagadnień w programach szkoleń prowadzonych dla funkcjonariuszy Służby Więziennej.

IX.517.1053.2017