Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Zdecydowana większość osób szukających w Polsce schronienia przed wojną w Ukrainie to kobiety i dziewczęta
• Pomagając uchodźcom, należy zwracać szczególną uwagę na potencjalne ryzyko naruszeń ich praw i wolności
• A ochrona ich praw należy do obowiązków organów państwa wszystkich szczebli
• Rzecznik Praw Obywatelskich chce uczulić na to poszczególne instytucje

Marcin Wiącek prosi wojewodów, aby w punktach recepcyjnych dostępne było odpowiednie wsparcie: prawne, psychologiczne i medyczne dla kobiet i dziewcząt, zwłaszcza z doświadczeniem przemocy.

Zbrojna agresja wojsk Federacji Rosyjskiej na niepodległą Ukrainę wywołuje kryzys i prowadzi do dramatycznej sytuacji tysięcy osób szukających schronienia w Polsce. RPO Marcin Wiącek zwraca uwagę na potrzebę uwzględnienia szczególnej sytuacji kobiet i dziewcząt opuszczających w tych okolicznościach terytorium Ukrainy. Stanowią one największą grupę uchodźców.

Państwo polskie ma obowiązek zapewnić ochronę ich praw przed wszelkimi naruszeniami. W szczególności dotyczy to przemocy ze względu na płeć, włącznie z przemocą seksualną. Przemoc ta ogranicza, a niekiedy wręcz uniemożliwia korzystanie przez nie w pełni praw człowieka gwarantowanych przez Konstytucję i wiążące Polskę prawo międzynarodowe.

Chodzi o zagwarantowanie, żeby przysługujące kobietom i dziewczętom prawa były skuteczne i efektywne, a nie jedynie teoretyczne i iluzoryczne. A w przypadku naruszenia ich praw, odpowiednia pomoc była zapewniona.

Obowiązek ten ciąży na wszystkich organach władzy publicznej, zarówno na szczeblu  centralnym, jak i lokalnym.

Konieczne jest zatem podejmowanie działań prewencyjnych, aby chronić zdrowie i życie kobiet i dziewcząt, w szczególności przez służby odpowiedzialne za ściganie najbardziej jaskrawych naruszeń ich praw i wolności, tj. przypadków przemocy seksualnej.

RPO apeluje więc, aby  w podejmowanych działaniach pomocowych organy władzy publicznej, ich pracowniczki i pracownicy oraz wolontariusze i wolontariuszki zwracali szczególną uwagę na potencjalne ryzyko wystąpienia naruszeń praw i wolności kobiet i dziewcząt opuszczających Ukrainę.

XI.518.8.2022