Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W Strefie Gazy przebywają rodziny obywateli Polski, które są pozbawione pomocy humanitarnej i nie mają możliwości ewakuacji
• W sklepach nie ma jedzenia, za kilka dni zabraknie żywności, brakuje wody pitnej, a nie wszyscy mają dostęp do śladowej pomocy humanitarnej
• Wnioskodawcy wskazują również na brak kontaktu i zainteresowania ze strony Ambasady RP w Tel Awiwie
• RPO Marcin Wiącek interweniuje u Ministra Spraw Zagranicznych i prosi o podjęcie wszelkich możliwych działań w celu ochrony zdrowia i życia Polaków w Strefie Gazy
• AKTUALIZACJA: Dzięki ponadstandardowemu zaangażowaniu służby dyplomatyczno-konsularnej, zwłaszcza placówek w Kairze, Ramallah, Tel Awiwie oraz Centrali MSZ, 13 listopada grupa 18 obywateli polskich, wśród których ponad połowa to dzieci, mogła wydostać się ze Strefy Gazy i powrócić do Polski - odpisało MSZ

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają wnioski obywateli, których rodziny, w tym dzieci, przebywają obecnie w Strefie Gazy. Są one pozbawione jakiejkolwiek pomocy humanitarnej i nie mają możliwości ewakuacji.

Rzecznik interweniował w ich sprawie w Ambasadzie w Tel Awiwie. Konsul poinformował, że w proces ewakuacji Polaków przebywających w Strefie Gazy oraz pomocy na miejscu zaangażowanych jest jednocześnie kilka placówek dyplomatycznych RP m.in. w Tel Awiwie, Ramallah, Kairze, a także w Brukseli, Genewie oraz Nowym Jorku, jak również Minister Spraw Zagranicznych. Wskazał też, że przebywają oni obecnie w miejscowości Rafah, przy przejściu granicznym z Egiptem, która – w ocenie Konsula – jest stosunkowo bezpieczną strefą.

Po otrzymaniu odpowiedzi do Rzecznika wpłynęły kolejne wnioski, z których wynika, że nie ma obecnie bezpiecznego miejsca w Strefie Gazy, zaś w sklepach nie ma już jedzenia. Śladowa pomoc humanitarna trafia do ludzi chroniących się w szkołach ONZ, a pozostali obywatele, w tym rodziny wnioskodawców, nie mają dostępu do tej pomocy.

Również doniesienia prasowe mówią o bardzo ciężkiej sytuacji Polaków w Strefie Gazy. Portal rmf24.pl zamieścił wywiad z Polką, której mąż pracujący na co dzień jako lekarz na Śląsku przebywa obecnie w Strefie Gazy. Z relacji wynika, że za kilka dni zabraknie tam żywności, a z braku wody pitnej istnieje ryzyko epidemii. Rozmówczyni wskazuje również na brak kontaktu z Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz z Ambasadą RP w Tel Awiwie, która ma nie odpowiadać na wiadomości. Są zaś oni w kontakcie z Ambasadą RP w Kairze oraz z Przedstawicielstwem RP w Ramallah.

We wnioskach do Rzecznika również pojawiają się zarzuty wobec Wydziału Konsularnego i Polonii Ambasady RP w Tel Awiwie, które RPO przekazuje do Departamentu Konsularnego MSZ według właściwości.

Marcin Wiącek interweniuje w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Prosi o informację o podjętych działaniach, w tym w związku z zastrzeżeniami wobec kontaktu obywateli z Ambasadą RP w Tel Awiwie.

Jednocześnie - ze względu na sytuację Polaków przebywających w Strefie Gazy, w tym dzieci - RPO prosi ministra o podjęcie wszelkich możliwych działań mających na celu ochronę ich zdrowia i życia, w szczególności poprzez zapewnienie im żywności, w tym mleka dla małych dzieci i wody pitnej oraz - gdy sytuacja międzynarodowa tylko na to pozwoli - o przeprowadzenie ich ewakuacji.

Odpowiedź Jarosława Lindenberga, podsekretarza stanu w MSZ

Odpowiadając na interwencję w sprawie braku wsparcia dla polskich obywateli i obywateli uwięzionych w Strefie Gazy uprzejmie informuję, iż dzięki ponadstandardowemu zaangażowaniu służby dyplomatyczno-konsularnej, zwłaszcza placówek w Kairze, Ramallah, Tel Awiwie oraz Centrali MSZ, 13 listopada grupa 18 obywateli polskich, wśród których ponad połowa to dzieci, mogła wydostać się ze Strefy Gazy i powrócić do Polski. Lot repatriacyjny został zorganizowany we współpracy z Wojskiem Polskim przy wsparciu KPRM i KPRP.

Ponadto informuję, że od momentu wybuchu konfliktu wywołanego terrorystycznymi atakami Hamasu na Izrael 7 października br. Centrala MSZ oraz placówki zagraniczne, podejmowały wszelkie możliwe działania na rzecz umożliwienia polskim obywatelom opuszczenia Strefy Gazy czego efektem jest wspomniany wyżej lot ewakuacyjny.

W ciągu pierwszych dwóch dni kryzysu placówki dyplomatyczne w Ramallah i Tel Awiwie nawiązały kontakt i potwierdziły dane obywateli polskich przebywających w Strefie Gazy oraz deklarujących chęć ewakuacji. Już 9 października br. Ambasada RP w Tel Awiwie przekazała notą dyplomatyczną listę obywateli polskich żądając umożliwienia im opuszczenie obszaru zagrożenia. Polska służba dyplomatyczno- konsularna oraz Centrala MSZ od miesiąca pozostawały w stałym roboczym i oficjalnym kontakcie z władzami Izraela, Egiptu oraz Autonomii Palestyńskiej by wypracować bezpieczny sposób opuszczenia Strefy Gazy przez polskich obywateli. Ambasada RP w Tel Awiwie wystosowała osiem not dyplomatycznych w  tej sprawie, Ambasada RP w Kairze piętnaście, natomiast Centrala MSZ cztery. Minister Spraw Zagranicznych Pan Zbigniew Rau rozmawiał w tej sprawie ze swoimi odpowiednikami w Izraelu, Egipcie i Jordanii. Podsekretarz Stanu MSZ Pan Paweł Jabłoński wielokrotnie komunikował się z ambasadorami Izraela, Egiptu i Autonomii Palestyńskiej. Działania podejmowane były również w porozumieniu z krajami Unii Europejskiej w ramach Lokalnej Współpracy Konsularnej. Jednocześnie placówki w Ramallah i Tel Awiwie pozostawały w regularnym kontakcie z polskimi obywatelami w Strefie Gazy, pomimo trudności związanych z dostępnością sieci internetowej i telefonicznej. Strona polska od początku trwania kryzysu nie ustawała w zabiegach o uzyskanie dla naszych obywateli zezwolenia władz izraelskich na wyjazd ze Strefy Gazy.

Biorąc pod uwagę wszystkie wskazane wyżej okoliczność należy stwierdzić, iż zarzut jakoby polska służba dyplomatyczno-konsularna nie udzieliła wsparcia polskim obywatelom przebywającym w Strefie Gazy nie odpowiada prawdzie. Podejmowane były bowiem wszelkie dostępne działania, by efektywnie pomóc im bezpiecznie opuścić strefę konfliktu.

VII.531.105.2023