Biuletyn Informacji Publicznej RPO

13 maja 2022 r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbyło się spotkanie zastępczyni RPO Hanny Machińskiej i zastępcy RPO Valeri’ego Vacheva z przebywającą z 4-dniową wizytą w Polsce zastępczynią Wysokiego Komisarza UNHCR ds. Ochrony Gillian Triggs.

Przedmiotem rozmów była sytuacja uchodźców w Polsce, kryzys humanitarny na granicy z Białorusią oraz działania podejmowane w tym zakresie przez RPO, inne instytucje i organizacje oraz osoby prywatne. W trakcie spotkania wielokrotnie podkreślono pozytywną ocenę i podziw nad tym co się dzieje w Polsce w sprawie Ukrainy.

Ze strony BRPO w spotkaniu uczestniczyli również zastępca dyrektorki Zespołu ds. równego traktowania Marcin Sośniak, główny koordynator ds. współpracy naukowej Maciej Grześkowiak i zastępczyni dyrektora Zespołu kontaktów z mediami i komunikacji medialnej Monika Okrasa. Komisarz towarzyszyli jej asystent Christof Portmann, koordynatorka ds. ochrony Anne-Birgitte Krum-Hansen, przedstawicielka UNHCR w Polsce Christine Goyer oraz Katarzyna Oyrzanowska i Jessica Caplin.

Głównym tematem rozmów była ochrona i pomoc państwa dla uchodźców ukraińskich przybywających na terytorium Polski. W szczególności sytuacja dzieci, zapobieganie przemocy ze względu na płeć, dostęp do edukacji i pomoc osobom o szczególnych potrzebach.

Ostatniego dnia wizyty w Polsce komisarz Gillian Triggs podzieliła się spostrzeżeniami z odwiedzonych miejsc (odwiedziła m.in. Przemyśl, Kraków i Warszawę). Podkreśliła, że nigdy do tej pory nie spotkała się z taką sytuacją i krajem, w którym wszyscy byliby tak otwarci na uchodźców.

Zaznaczyła, że jest pod wrażeniem sprawności działań, szybkości otwarcia granic, zorganizowania systemu rejestracji (PESEL), zapewnienia dostępu do opieki zdrowotnej, pomocy socjalnej, rynku pracy i edukacji.

W czasie spotkania podkreślono rolę organizacji pozarządowych i osób prywatnych w niesieniu pomocy. Jednocześnie uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na potrzebę koordynacji pomocy ze strony rządowej i konieczność połączenia pomocy prywatnej z pomocą rządową. Zasygnalizowano również problem niewystarczających środków będących do dyspozycji samorządów lokalnych, na których spoczywa duży ciężar działań pomocowych. Zaś sam proces należy obserwować, bo w dłuższym czasie mogą się pojawiać nowe problemy, które będą wymagały rozwiązania.

W rozmowach o uchodźcach nie można zapomnieć o sytuacji na granicy polsko-białoruskiej, gdzie trwa kryzys humanitarny. Przedstawiciele BRPO przekazali informacje o działaniach podejmowanych przez Biuro w zakresie praw osób ubiegających się o ochronę międzynarodową. Rozmawiano o sytuacji w ośrodkach dla uchodźców, w których cały czas przebywają także dzieci, o trwających pushbackach oraz o zamkniętej strefie przygranicznej, do której w dalszym ciągu nie mają dostępu organizacje i dziennikarze.

Uczestnicy dyskusji zwrócili również uwagę, że traktowanie osób przekraczających granicę z Białorusią silnie kontrastuje z traktowaniem osób uciekających przed wojną w Ukrainie. Zauważalny jest niezrozumiały podział na migrantki i migrantów oraz uchodźczynie i uchodźców dwóch kategorii.

Podsumowując spotkanie podkreślono dużą chęć wspierania i pomagania Polsce przez społeczność międzynarodową. Komisarz Gillian Triggs zadeklarowała wsparcie w koordynowaniu pomocy i wyraziła podziw nad tym co się dzieje w Polsce w sprawie Ukrainy.