Biuletyn Informacji Publicznej RPO

RPO nie zajął stanowiska w sporze dot. ujawniania numerów ksiąg wieczystych - wyjaśnienie

9 marca 2022 r. RPO Marcin Wiącek spotkał się z głównym geodetą kraju Waldemarem Izdebskim.

Rozmowa, w której uczestniczyli również zastępca dyrektora zespołu Prawa Cywilnego BRPO Małgorzata Świętczak, naczelniczka Wydziału Cywilnoprawnego i Gospodarki Nieruchomościami w Zespole Prawa Cywilnego BRPO Joanna Lipnicka oraz główny koordynator ds. współpracy naukowej Maciej Grześkowiak, dotyczyła udostępniania przez Głównego Geodetę Kraju, za pośrednictwem portalu internetowego GEOPORTAL2 (geoportal.gov.pl), informacji o numerach ksiąg wieczystych, pozyskanych z ewidencji gruntów i budynków. Funkcjonalność ta jest obecnie niewykorzystywana z uwagi na stanowisko prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

GGK poinformował, że od listopada 2019 r. w serwisie www.geoportal.gov.pl publikowano przy działkach ewidencyjnych numery ksiąg wieczystych, co umożliwiało obywatelom łatwe przekierowanie do systemu https://ekw.ms.gov.pl, który na prośbę Głównego Geodety Kraju został w 2018 r. do takiego wejścia przystosowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. W kwietniu 2020 r. Prezes UODO uznał jednak takie działania za niezgodne z RODO i swoimi decyzjami zakazał udostępniania na portalu GEOPORTAL2 danych osobowych w zakresie publikowania numerów ksiąg wieczystych, nakładając jednocześnie karę pieniężną na organ. Jak podał GGK, wniesione w tej sprawie skargi zostały przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalone, obecnie oczekują one na rozpoznanie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Rzecznik zapewnił głównego geodetę kraju o tym, iż problem zakresu danych osobowych ujawnianych w księgach wieczystych był w przeszłości w Biurze RPO analizowany, przede wszystkim w kontekście niezbędności zamieszczania w księdze wieczystej informacji o numerze PESEL oraz imionach rodziców właściciela będącego osobą fizyczną, a także danych innych osób, których prawa czy roszczenia ujawnione są w księdze wieczystej. W ocenie RPO powszechny dostęp do tak szczegółowych danych osób, którym te prawa przysługują, godził w autonomię informacyjną jednostki, istotnie ją ograniczając. Osobnym problemem były bardzo ogólne wytyczne do wydania rozporządzenia, o którym mowa w art. 251 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2204 ze zm.). Zastrzeżenia rzecznika, zgłoszone w roku 2014, niestety nie spotkały się z akceptacją Ministerstwa Sprawiedliwości. W sprawie tej RPO zwracał się także do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych; organ stoi na stanowisku, iż dostęp do numeru księgi wieczystej nie powinien być jawny, aby zapewniać ochronę osobom, których dane znajdują się w księgach wieczystych.

GGK wskazał z kolei, iż zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1990 ze zm.), informacje zawarte w operacie ewidencyjnym są jawne. Ewidencja gruntów i budynków obejmuje także informacje dotyczące m.in. oznaczenia ksiąg wieczystych gruntów (art. 20 ust. 1 pkt 1) ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne).

Przedstawiona sprawa będzie podlegała dalszym analizom w Biurze RPO.