Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich napisał do Ministra Sprawiedliwości w sprawie niespójności systemowej w zakresie braku możliwości podniesienia zarzutu naruszenia prawa procesowego w postaci art. 41 i art. 4 Kodeksu postępowania karnego w skardze do Sądu Najwyższego od wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok I instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania
• AKTUALIZACJA 29.08.2024: Należy uznać, że zawężenie podstaw do wniesienia takiej skargi, przyjęte w art. 539a § 3 k.p.k., nie narusza standardu konstytucyjnego, zaś jest uzasadnione przez sam charakter tej instytucji prawnej - odpisał minister sprawiedliwości Adam Bodnar (całość odpowiedzi w załączniku)

Sprawa – ujawniona w wyniku analizy w BRPO wniosków obywateli - ma znaczenie z punktu widzenia gwarancji realizacji krajowych i międzynarodowych standardów prawa do sądu w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 6 ust 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz art. 14 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.

Podsumowując argumentację z obszernego pisma do MS, Marcin Wiącek wskazuje, że zasadne jest rozszerzenie możliwych do podniesienia zarzutów w skardze do SN od wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania o zarzut naruszenia art. 41 k.p.k. i art. 4 k.p.k. 

Powinno to dotyczyć tylko skargi do SN od wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok uniewinniający sądu I instancji i zwracającego sprawę do ponownego rozpoznania. Tylko wówczas strona nie dysponuje bowiem żadnym innym środkiem zaskarżenia, w ramach którego zarzuty naruszenia art. 41 k.p.k. i art. 4 k.p.k. mogłyby zostać podniesione.

Art. 539a § 3 k.p.k. powinien mieć zatem nadane brzmienie: „Skarga może być wniesiona wyłącznie z powodu naruszenia art. 437 k.p.k. lub z powodu uchybień określonych w art. 439 § 1 k.p.k., a gdy dotyczy wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok uniewinniający sądu pierwszej instancji, może być wniesiona także z powodu naruszenia art. 4 k.p.k. lub art. 41 k.p.k.”.

RPO prosi ministra Adama Bodnara o rozważenie zainicjowania prac legislacyjnych w opisanym zakresie oraz o stanowisko w sprawie.

II.510.1076.2022