Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• RPO zwrócił się ponownie do premiera Mateusza Morawieckiego w sprawie wyboru kandydata z Polski na stanowisko sędziego w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W grudniu 2020 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Prezesa Rady Ministrów w związku z upływem sędziowskiej kadencji prof. Marka Safjana w TSUE w październiku 2021 r. Prosił o przedstawienie kryteriów i procedury, zgodnie z którymi rząd polski wskaże osobę na jego miejsce.  

- Do tej pory nie uzyskałem odpowiedzi Pana Premiera na moje wystąpienie przekazane w trybie art. 16 ust. 1 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich. Zwracam się dlatego ponownie z uprzejmą prośbą o rozważanie moich uwag zawartych w nim, ustosunkowanie się do nich oraz poinformowanie mnie o kształcie i przebiegu procedury nominacji polskiej kandydatury do TSUE - pisze Adam Bodnar.

W korespondencji z premierem wskazywał, że najbardziej właściwą dla przeprowadzenia wyboru kandydata na stanowisko sędziowskie w TSUE wydaje się procedura konkursowa. Niemniej, aby mogła spełnić swoją rolę, wybór kandydata musi opierać się na jasnych, obiektywnych kryteriach merytorycznych oraz odbywać się według rzetelnych reguł proceduralnych. Wyłonienie kandydatury w tak przeprowadzonym konkursie będzie podstawą gwarancji niezawisłości i bezstronności przyszłego sędziego.

Rzecznik podkreślił kluczowe znaczenie rzetelności procesu nominacyjnego tak, aby wyłoniony został najlepszy możliwy kandydat. Umożliwi to uzyskanie pozytywnej opinii o kandydaturze ze strony unijnego komitetu oceniającego osoby zagłaszane przez państwa UE, a potem akceptację ze strony rządów pozostałych państw członkowskich Unii, którzy mianują sędziów TSUE za wspólnym porozumieniem.

Przede wszystkim jednak właściwie ukształtowana i przeprowadzona procedura konkursowa będzie stanowiła podstawę zaufania do pełnienia funkcji sędziego najważniejszego sądu w Europie przez osobę mianowaną w jej wyniku.

Sędziowie Trybunału Sprawiedliwości orzekają o prawach, które podmioty prywatne wywodzą z prawa Unii. Z kolei Konstytucja RP powierzyła Rzecznikowi Praw Obywatelskich rolę stania na straży praw i wolności jednostek. Pola działania TSUE i RPO w części zachodzą na siebie, stąd naturalne i uzasadnione jest zainteresowanie RPO, aby na stanowisko sędziego Polska wskazała osobę posiadającą autorytet niezbędny do pełnienia tej funkcji, spełniającą najwyższe wymogi osobiste, posiadającą dogłębną wiedzę o prawie Unii, konieczną do rozstrzygania skomplikowanych zagadnień prawnych.

Odpowiedź Konrada Szymańskiego, ministra ds. Unii Europejskiej (aktualizacja 19 marca 2021 r.)

Odpowiadając na pismo Pana Rzecznika, skierowane do Prezesa Rady Ministrów w przedmiocie wyboru kandydata na stanowisko sędziego Trybunału Sprawiedliwości UE uprzejmie informuję, że polski rząd ma świadomość znaczenia i roli Trybunału Sprawiedliwości w strukturze instytucjonalnej Unii Europejskiej, a także wymagań dotyczących niezależności i kwalifikacji, jakie powinien spełniać sędzia tego Trybunału.

Podzielam opinię Pana Rzecznika o wadze wyboru polskiego kandydata na sędziego Trybunału Sprawiedliwości.

Zasady wyłonienia kandydata na to stanowisko są obecnie przedmiotem uzgodnień w‍ ramach administracji rządowej. Z tego względu nie otrzymał Pan dotychczas informacji o‍ procedurze, jaka będzie miała zastosowanie w tym przypadku. Niezwłocznie po zakończeniu wspomnianych uzgodnień pozwolę sobie poinformować Pana Rzecznika o ich wynikach.

VII.070.14.2020