Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Poprawy warunków lokalowych, bytowych oraz zasad traktowania domaga się grupa pacjentów Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie
• RPO zwrócił się do Ministra Zdrowia w związku z informacją, że 23 czerwca 2020 r. zaczął się tam protest głodowy 30 pacjentów

Pozbawieni wolności w KOZZD oczekują m.in. poprawy warunków bytowych (przywrócenia wstrzymanych w związku z pandemią możliwości korzystania z usług kurierskich, zamawiania posiłków z zewnątrz, dokonywania zakupów, zainstalowania klimatyzatorów w pokojach oraz właściwego traktowania (zmiany dyrektora Ośrodka i kierownika ochrony, odstąpienia od prewencyjnego stosowania kajdanek, stworzenia możliwości comiesięcznych spotkań z dyrektorem Ośrodka itp.).

Interwencja Ministerstwa Zdrowia doprowadziła do ponownego uruchomienia zainstalowanych w KOZZD klimatyzatorów w przestrzeni wspólnej. Wiele  problemów jest jednak nadal nierozwiązanych.

Warunki pobytu w Ośrodku są bardzo złe i wciąż się pogarszają. Obecna liczba 89 pacjentów znacznie przewyższa obowiązujące przepisy. A w praktyce oznacza to pobyt w warunkach naruszających prawo do prywatności i intymności.

Przebywanie w pokojach wieloosobowych pacjentów z zaburzeniami osobowości, zaburzeniami preferencji seksualnych, osób z niepełnosprawnością intelektualną czy psychiczną nie sprzyja prowadzeniu terapii – która jest przecież głównym zadaniem KOZZD.

Budowaniu u pacjentów poczucia stabilizacji i zaufania do personelu terapeutycznego nie służą ciągłe, liczne zmiany w regulaminach wewnętrznych Ośrodka. Restrykcje związane z pandemią dodatkowo ograniczają przestrzeń porozumienia.

Protest pacjentów należy więc traktować jako wyraz skali nagromadzonych i nierozwiązanych spraw. Resort zdrowia nie może dłużej pozostawać obojętny wobec tej sytuacji.

Dotychczasowe interwencje RPO do MZ w sprawie poprawy funkcjonowania Ośrodka pozostawały bez odpowiedzi. Adam Bodnar ma jednak nadzieję na pilną interwencję ministra Łukasza Szumowskiego.

Ośrodek funkcjonuje jako podmiot leczniczy podlegający Ministrowi Zdrowia, gdzie osoby uznane za stwarzające zagrożenie są poddawane terapii zaburzeń osobowości czy preferencji seksualnych. Jest to miejsce pozbawienia wolności, zamknięte przed społeczeństwem i środowiskiem naukowym; gdzie dana osoba może spędzić resztę życia. Ustawa z 2013 r. nie reguluje praw tych osób, podstaw ich ograniczenia oraz zasad życia. Rolą Rzecznika Praw Obywatelskich jest zaś stanie na straży poszanowania praw każdego obywatela zapisanych w Konstytucji. Polskę wiążą też międzynarodowe standardy międzynarodowe właściwego traktowania osób pozbawionych wolności, a są nimi pacjenci KOZZD.

IX.517.1376.2020