Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Policjantce odmówiono skierowania na szkolenie zawodowe, bo gdy była najpierw w zagrożonej  ciąży, a potem na urlopie rodzicielskim, minął - według policji - czas na wystawienie jej opinii służbowej
• A taka opinia jest warunkiem uzyskania skierowania na szkolenie
• Przepisy nie wyłączają możliwości opiniowania w czasie urlopu rodzicielskiego, a to oznacza że termin opiniowania policjantki wcale nie upłynął
• Mogło zatem dojść do nierównego traktowania ze względu na płeć
• AKTUALIZACJA: Komendant Główny Policji zapewnił, że sprawa została zbadana przez Pełnomocnika do spraw ochrony praw człowieka. W wyniku ustaleń, ponad wszelką wątpliwość wykazano, że kierownictwo Szkoły Policji w Pile nie działało z zamiarem dyskryminacji policjantki z jakiejkolwiek przyczyny i zachowania tego nie potwierdzono. Godność policjantki, szczególnie w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, nie została w żaden sposób naruszona. 

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek prosi komendanta głównego policji gen. insp. Jarosława Szymczyka o analizę problemu. Występuje też o zwrócenie szczególnej uwagi podległym jednostkom na przypadki odmów kierowania policjantek/policjantów na szkolenia zawodowe ze względu na nieobecność w służbie, spowodowaną realizacją ich uprawnień rodzicielskich.

Do Biura RPO zwróciła się policjantka ze Szkoły Policji w Pile z prośbą o pomoc w sprawie dyskryminacji ze względu na płeć, w związku z odmową skierowania na szkolenie oficerskie. 

Policjantka dowiedziała się, że jest w ciąży, uznanej za zagrożoną. Wiązało się to z koniecznością jej zwolnienia lekarskiego. Dziecko urodziła w czerwcu 2020 r. Następnie skorzystała z prawa do urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, który zakończyła w czerwcu 2021 r. 

W marcu 2020 r. zwróciła się zaś o skierowanie na szkolenie zawodowe dla absolwentów szkół wyższych, prowadzone przez Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie (w pandemii szkolenia wstrzymano). W trakcie urlopu rodzicielskiego dowiedziała się, że 30 czerwca 2021 r. jest egzamin na kurs do WSP w Szczytnie i złożyła odpowiedni raport. 

W czerwcu 2021 r. poinformowano ją, że raport rozpatrzono negatywnie ze względu na opinię władz Szkoły oraz długotrwałą nieobecność w służbie, spowodowaną zwolnieniami lekarskimi z lat 2017-2019 (w 2019 r. było to 103 dni). 

Długotrwała nieobecność i pozostające w związku z nią negatywne opinie przełożonych uniemożliwiają dokonanie oceny poziomu wywiązywania się przez policjantkę z obowiązków. Według Szkoły jednym z warunków umożliwiających skierowanie na szkolenie zawodowe dla absolwentów szkół wyższych jest uzyskanie opinii służbowej. Tym samym nieobecność w służbie wpłynęła na brak możliwości wystawienia aktualnej opinii służbowej, bo okres opiniowania upłynął 11 listopada 2020 r. (w czasie urlopu rodzicielskiego). Spowodowało to odmowę skierowania na szkolenie. 

RPO przyznaje, że skierowanie na szkolenie dla absolwentów szkół wyższych nie jest obligatoryjne. Policjant nie ma roszczenia o takie skierowanie. Wynika to z rozporządzenia MSWiA z 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji.

Nie oznacza to jednak, że odmowa skierowania nie może stanowić dyskryminacji ze względu na płeć. Z rozporządzenia wynikają minimalne warunki, które musi spełniać funkcjonariusz zainteresowany takim szkoleniem. Jednym z nich jest uzyskanie pozytywnej opinii służbowej, o której mowa w przepisach w sprawie opiniowania służbowego policjantów.

A zgodnie z przepisami termin opiniowania może zostać przesunięty o okres urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego lub  choroby. Przepisy nie wyłączają możliwości opiniowania policjanta w czasie urlopu rodzicielskiego.

Tym samym termin opiniowania służbowego policjantki nie upłynął. Z uwagi na brak działania przełożonego właściwego do wydania opinii został przesunięty o okres urlopu rodzicielskiego. 

Pomijając brak konsekwencji takiego postępowania, wskazanie jako dodatkowego argumentu przemawiającego za odmową skierowania na szkolenie nieobecności w służbie - w okresie, w którym policjantka w ciąży znajdowała się pod szczególną ochroną - może wskazywać na nierówne traktowanie ze względu na płeć, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania – podkreśla Marcin Wiącek.

Odpowiedź KGP

Nawiązując do pisma Pana Rzecznika l.dz. WZF.7043.87.2021.TO z 8 października 2021 r. roku w sprawie przyczyn nieskierowania policjantki służącej w Szkole Policji w Pile na szkolenie zawodowe dla absolwentów szkół wyższych (tzw. szkolenie oficerskie), informuję Pana Rzecznika, że sprawę pod moim nadzorem zbadał podległy mi Pełnomocnik do spraw ochrony praw człowieka. W wyniku ustaleń, ponad wszelką wątpliwość wykazano, że kierownictwo Szkoły Policji w Pile nie działało z zamiarem dyskryminacji policjantki z jakiejkolwiek przyczyny i zachowania tego nie potwierdzono. Godność policjantki, szczególnie w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, nie została w żaden sposób naruszona. 

Należy mieć na względzie, że brak opinii służbowej nie stanowił jedynej przyczyny braku skierowania policjantki na szkolenie, choć fakt 725-dniowej absencji w służbie w latach 2019-2021 faktycznie uniemożliwił wystawienie merytorycznej oceny policjantki. 
Skierowanie na szkolenie dla przyszłych oficerów jest swego rodzaju wyróżnieniem w karierze policjantów, dlatego też należy ono do szkoleń prestiżowych i odpowiednio reglamentowanych. Nie bez znaczenia była sytuacja, która miała miejsce podczas testu wewnętrznego, zorganizowanego dla przyszłych kandydatów na szkolenie w 2019 r., a mającego wyłonić najlepszego kandydata. Przed przystąpieniem do testu policjantka wyszła z sali, rezygnując z udziału w teście, przez co w ocenie kierownictwa Szkoły nie wykazała się właściwą postawą zawodową oraz uniemożliwiła weryfikację jej wiedzy.

Należy nadmienić, że skierowanie na szkolenie jest fakultatywne i jak wspomniano, stanowi formę wyróżnienia. Przy rozpatrywaniu raportów kandydatów na szkolenie zawodowe dla absolwentów szkół wyższych brane są również pod uwagę: dyspozycyjność, służby w soboty, gotowość wykonywania zadań poza zakresem swoich obowiązków wynikających z potrzeby służby np. udział w grupie konwojowej, promocja Szkoły Policji, zaangażowanie w realizację zadań służbowych poparte wkładem w budowanie bazy dydaktycznej Szkoły, jakość i poziom wykonywania obowiązków służbowych, podnoszenie kwalifikacji zawodowych, dorobek dydaktyczny, etyczne zachowanie, zapewnienie obsady nauczycieli policyjnych, dającą możliwość bezkolizyjnego przebiegu cyklu szkoleniowego. 

Zapewniam Pana Rzecznika, że policjantka w przypadku spełnienia wszystkich warunków określonych w rozporządzeniu MSWiA w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji, ale przede wszystkim po wykazaniu się pełną dyspozycyjnością, gotowością wykonywania zadań poza zakresem swoich obowiązków wynikających z potrzeby służby, będzie wzięta po uwagę jako kandydatka na szkolenie.

WZF.7043.87.2021