Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Dzieci z domu dziecka czy pogotowia opiekuńczego nie mogą otrzymać Karty Dużej Rodziny. Zwrócili na to uwagę Rzecznikowi Praw Obywatelskich działacze organizacji pozarządowej podczas spotkania regionalnego w Szczecinie. Adam Bodnar poprosił o wyjaśnienia Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Elżbietę Rafalską (III.552.3.2016).

Karta Dużej Rodziny daje prawo do zniżek i dodatkowych uprawnień, a jej posiadacze mogą korzystać z preferencyjnej oferty m.in. instytucji kultury, ośrodków rekreacyjnych, usług telekomunikacyjnych, księgami. Ustawa o Karcie Dużej Rodziny z 5 grudnia 2014 r. dała prawo do Karty rodzinom, w której na utrzymaniu jest co najmniej troje dzieci.

Definiując pojęcie członka rodziny ustawodawca - poza rodzicami i dziećmi oraz małżonkiem rodzica, ustawodawca wskazał też rodziców zastępczych oraz osoby prowadzące rodzinny dom dziecka. W ten sposób wykluczone zostały dzieci, które trafiają do pozarodzinnej pieczy zastępczej.

Takie ograniczenie nie ma uzasadnienia – stwierdza Rzecznik Praw Obywatelskich. – Przecież dzieci nie mają wpływu na to, do której z form pieczy zastępczej - rodzinnej czy instytucjonalnej - trafiły wskutek interwencji sądu opiekuńczego.

Adam Bodnar zwraca uwagę, że takie uregulowanie prawa do karty może spotkać się z zarzutem naruszenia zagwarantowanej konstytucyjnie zasady równości. Wprawdzie w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego możliwe jest odstępstwo od zasady równego traktowania, gdyż nie zawsze nierówne traktowanie oznacza dyskryminację, to jednak w tym przypadku przesłanki, które umożliwiają uznanie zróżnicowania za zgodne z Konstytucją RP, mogą budzić istotne wątpliwości. Trudno jest także ustalić, czemu w istocie, poza względami oszczędnościowymi, służyć ma wprowadzone ograniczenie.

„Pragnę zwrócić uwagę, że to na władzy publicznej spoczywa obowiązek kreowania spójnej systemowo polityki socjalnej oraz wspierającej dzieci i rodzinę, a gwarancje szczególnej pomocy i opieki władz publicznych względem dzieci pozbawionych opieki rodziców, wynikające z art. 72 ust. 2 Konstytucji RP, nie mogą być respektowane wybiórczo” – napisał Adam Bodnar.
W związku z powyższym Rzecznik oczekuje na przedstawienie stanowiska w tej sprawie.