Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rodzice skarżą się, że przedszkola odmawiają przyjmowania dzieci z alergiami pokarmowymi lub innymi przewlekłymi chorobami
• Budzi to poważne wątpliwości RPO co do realizacji konstytucyjnych praw dziecka oraz prawa do nauki (art. 70 i 72 Konstytucji)
• Odmowa jest uzasadniana brakiem przeszkolonego personelu, koniecznością zapewnienia specjalistycznej diety, podawania leków czy reagowania na nagłe zagrożenia
• Przede wszystkim przedszkola wskazują na brak precyzyjnych przepisów, co wymaga rozwiązań systemowych

Na częste u dzieci do 14. roku życia przewlekłe problemy ze zdrowiem wskazuje raport Głównego Urzędu Statystycznego „Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r.” Zgłaszali je rodzice niemal 26 % badanych dzieci (o 10 punktów procentowych więcej niż w 2009 r.). Wśród dzieci do 4. roku życia odsetek ten wynosił 19 %, a wśród 5-9 letnich – 28 %. Długotrwałe problemy zdrowotne dotykają ogółem 29 % chłopców i 23 % dziewczynek. 15 % dzieci choruje na różnego rodzaju alergie, a 4% na astmę.

Choć w wielu przypadkach dyrektorzy przedszkoli, nauczyciele i inni pracownicy wykazują się dobrą wolą i wychodzą naprzeciw potrzebom dzieci, które potrzebują specjalistycznej diety lub podawania leków, Rzecznik Praw Obywatelskich nadal jest informowany o odmowach przyjęcia dziecka do przedszkola ze względu na jego stan zdrowia.

Dyrektorzy przedszkoli uzasadniają odmowy trudnościami lokalowymi, niewystarczającymi kompetencjami personelu, brakiem możliwości uzyskania zgody pracowników placówki na podejmowanie odpowiednich działań oraz obawą przed ponoszeniem odpowiedzialności za ewentualne błędy. Przede wszystkim zaś wskazują na brak precyzyjnych przepisów.

Dlatego Rzecznik upomina się o wprowadzenie rozwiązań systemowych, które jasno określą obowiązki pracowników placówek oraz uprawnienia rodziców. Należy też zadbać, aby pracownicy przedszkoli uzyskali wsparcie oraz rzetelne szkolenia co do sposobów postępowania w przypadku najczęściej występujących chorób.

W ocenie RPO należy zgodzić się z uwagami Rzecznika Praw Dziecka z 31 października 2018 r. do założeń projektu ustawy o zdrowiu dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, w których proponował przyjęcie za punkt wyjścia potrzeb uczniów, a nie obaw nauczycieli. Jednocześnie z uwagą i zrozumieniem trzeba podchodzić do zastrzeżeń pracowników instytucji oświatowych i udzielić im wszelkiego możliwego wsparcia.

12 marca 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami, który określa m.in. sposoby sprawowania opieki nad uczniami przewlekle chorymi i niepełnosprawnymi podczas pobytu w szkole. W odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika ws. zasad podawania leków dzieciom z chorobami przewlekłymi w przedszkolach, Minister Zdrowia 19 lutego 2018 r. informował, że nie wykluczono zastosowania w przyszłości takich rozwiązań, jak wobec uczniów, również wobec dzieci z przedszkoli. Niepewna sytuacja tych dzieci nadal jednak się utrzymuje.

W związku z tym Adam Bodnar zwrócił się do ministrów Edukacji Narodowej oraz Zdrowia o podjęcie działań w celu zapewnienia wszystkim dzieciom równych szans w dostępie do opieki przedszkolnej.

VII.7037.118.2017