Biuletyn Informacji Publicznej RPO

24 kwietnia 2023 r. Marcin Wiącek wziął udział w XV Europejskim Kongresie Gospodarczym (EEC), który odbywa się w Katowicach. Jego uczestnicy, w blisko 170 debatach, rozmawiają m.in. o konkurencyjności i odporności europejskiej gospodarki oraz transformacji sektora energii.

Rzecznik praw obywatelskich uczestniczył w dyskusji w panelu: „Tymczasowe aresztowania a biznes – perspektywa polska, perspektywa europejska”. Obok RPO w panelu wzięli udział również Piotr Kładoczny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, prezes Polskiej Rady Biznesu Wojciech Kostrzewa, senator Krzysztof Kwiatkowski, prezes Krakowskiego Instytutu Prawa Karnego Mikołaj Małecki, adw. Michał Rams z PwC Polska oraz prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Przemysław Rosati.

RPO na wstępie podał przykład osoby, która przebywa w areszcie od ponad 300 dni z tego powodu, że po utworzeniu sądu w Sosnowcu toczy się spór o właściwość między tym sądem, a sądem w Katowicach, który ma rozpoznać jego sprawę. W sprawie tego człowieka są wyznaczane wyłącznie posiedzenia dotyczące przedłużenia tymczasowego aresztu.

Zauważył, że przyczyna, dla której ten człowiek przebywa już tak długo w areszcie nie ma nic wspólnego z uzasadnieniem aksjologicznym, jakie przyświeca pozbawianiem człowieka wolności w formie tymczasowego aresztowania.

- To jest ogromny problem systemowy w Polsce od wielu lat, dotyczący łatwości orzekania przez sądy o tymczasowym aresztowaniu – podkreślił i zwrócił uwagę, że zaradzić mu można zmieniając przepisy prawa.

Marcin Wiącek mówił też, że zarówno podczas jego kadencji, jak i jego poprzedników, było wiele wystąpień do organów odpowiedzialnych za kształt polskiego prawa. Przypomniał, ze nie są wykonywane orzeczenia trybunałów europejskich, czy Trybunału Konstytucyjnego.

- Moim obowiązkiem jest przypominanie o tym, że przesłanki stosowania tymczasowego są określone w sposób pozwalający na niezwykle daleko idącą uznaniowość - mówił.

- Dostaję odpowiedź, że sądy sobie radzą. Że przepisy nie są doskonałe, ale są udoskonalane w praktyce sądów, wobec tego problem nie występuje - tłumaczył rzecznik i zaznaczył, ze trudno się zgodzić z takim stwierdzeniem.

W panelu dyskutowano o instytucji tymczasowego aresztowania w Polsce i w krajach europejskich oraz praktyce i stosowanie tych procedur wobec biznesu. Rozmowa dotyczyła też kompetencji prokuratury i wymiaru sprawiedliwości w obszarze obrotu gospodarczego oraz obszarów konfliktu interesów na styku własności prywatnej i państwowej. 

Uczestnicy zastanawiali się też nad koniecznością zmiany obecnego stanu prawnego z uwzględnieniem praw człowieka, bezpieczeństwa i stabilności obrotu gospodarczego oraz oparcie go na standardach europejskich i polskiej myśli prawniczej. Podkreślono też znaczenie zrozumiałego, stabilnego i funkcjonalnego porządku prawnego dla wzrostu gospodarki oraz rozwoju przedsiębiorczości w Polsce.