Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W dobie pandemii dzieci spędzają czas głównie przed komputerem
• Ci zaś młodzi ludzie, którzy dotychczas uprawiali sport amatorsko, zostali tej możliwości pozbawieni
• Wpływa to negatywnie na ich dobrostan fizyczny i psychiczny
• Koncentrujac się na sporcie zawodowym, państwo nie powinno zapominać o ułatwianiu amatorskiej aktywności sportowej, zwłaszcza najmłodszym

W związku z przedłużeniem obostrzeń w obszarze sportu i wprowadzeniem uprzywilejowań dla  sportu zawodowego, Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o wyjaśnienia do wicepremiera, ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotra Glińskiego.

Do RPO wpływają skargi, że wskutek ograniczeń pandemicznych dzieci i młodzież pozbawiono dostępu do infrastruktury sportowej i zajęć sportowych. Prowadzi to do pogorszenia ich stanu zdrowia fizycznego i psychicznego. Niweczy też dotychczas osiągnięte wyniki w sporcie.

Chodzi o niepokój rodziców dzieci i młodych ludzi, którzy dotychczas uczęszczali na amatorskie zajęcia sportowe, a nie spełniają kryteriów z rozporządzenia Rady Ministrów z 21 grudnia 2020 r. Zastrzeżenia RPO budzą kolejne takie rozporządzenia,  wprowadzające zakazy prowadzania - niezwiązanej ze sportem zawodowym - działalności w sferze sportu, rozrywki i rekreacji.

Art. 73 Konstytucji  gwarantuje każdemu wolność korzystania z dóbr kultury. Jednym z aspektów tego jest dostęp do kultury fizycznej. Często Skarb Państwa, czy też samorząd terytorialnego są właścicielami stadionów, boisk i innych obiektów sportowych. A sport sprzyja integracji i jedności społeczeństwa, pomaga walczyć z uprzedzeniami i stereotypami. Dlatego istotne jest,  aby wprowadzane przez rząd środki bezpieczeństwa i działania, które w rezultacie powodują ograniczenie dostępu obywateli do tych dóbr, były wprowadzane w oparciu i zgodnie z obowiązującym prawem.

Rozwój kultury fizycznej służy profilaktyce zdrowotnej, która ma znaczenie dla ogólnego poziomu zdrowia w społeczeństwie. Priorytetem państwa powinno być zatem stawianie sportu amatorskiego, zwłaszcza dzieci i młodzieży, ponad potrzeby sportu zawodowego. Zgodnie z art. 68 Konstytucji każdy ma prawo do ochrony zdrowia, a władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Według art. 32 ust. 1 Konstytucji wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

W marcu 2020 r. po raz pierwszy zamknięto placówki oświatowe oraz wychowawcze i  wprowadzono zdalną edukację. Zajęcia wychowania fizycznego w szkole zastąpiono alternatywną formą uprawiania sportu w ramach zdalnego nauczania. Wskutek obostrzeń dzieci i młodzież uprawiająca sport amatorsko została pozbawiona możliwości uczestnictwa w pozalekcyjnych zajęciach sportowych przy wykorzystaniu infrastruktury sportowej. Jedyną możliwością aktywności fizycznej stał się udział w zajęciach sportowych przy pomocy środków porozumiewania się na odległość.

Z raportu „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa” wynika, że samopoczucie psychiczne oraz fizyczne uczniów jest gorsze niż przed pandemią. Wzrósł czas spędzony przed ekranem i w internecie w okresie zdalnego nauczania. Przemęczenie, przeładowanie informacjami, niechęć do korzystania z komputera i internetu oraz rozdrażnienie z powodu ciągłego używania technologii informacyjno-komunikacyjnych - to najczęściej występujące objawy zmęczenia cyfrowego.

Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca zaś młodzieży spędzanie maksymalnie 2 godzin dziennie przed ekranem (i telewizora, i komputera).

Utrzymanie w roku pandemicznym jak najlepszych warunków treningowych dla  olimpijczyków jest dla Ministerstwa Sportu jednym z priorytetów. W 2021 r, zostanie przeznaczony rekordowy budżet na rozwój polskiego sportu.

Rzecznik popiera działania na rzecz  sportu zawodowego. Niemniej jednak wyraża zaniepokojenie brakiem informacji o planach wsparcia osób uprawiających sport amatorsko oraz przedłużających się obostrzeniach w zakresie dostępu do infrastruktury sportowej dla dzieci i młodzieży. Zapewnienie jak najlepszych warunków treningowych dla sportowców powinno być priorytetem nie tylko w odniesieniu do olimpijczyków ale również osób uprawiających sport  amatorsko.

Przedłużające się obostrzenia uniemożliwiają osobom dotychczas aktywnym fizycznie i jednocześnie nie spełniających kryteriów określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 21 grudnia 2020 r.  korzystania z basenów, aquaparków, siłowni, klubów i centrów fitness, stoków narciarskich, pomieszczeń przeznaczonych do tańca w zamkniętej przestrzeni (oprócz sportowych klubów tanecznych).

Ponadto osoby nie uprawiające sportu w ramach współzawodnictwa sportowego tj. uprawiające sport rekreacyjny są obowiązane do zakrywania ust i nosa - chyba, że np. biegają w lasach, parkach, czy na plaży. Ale organizacja współzawodnictwa sportowego, zajęć sportowych i wydarzeń sportowych jest już dopuszczalna wyłącznie w przypadku sportu zawodowego.

Rzecznik prosi ministra o stanowisko w tych kwestiach. Zwraca się też o poinformowanie o planach działań w celu zapewnienia dzieciom i młodzieży nie spełniającym kryteriów określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 21 grudnia 2020 r. dostępu do infrastruktury sportowej.

VII.7037.3.2021