Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Sprawiedliwości w sprawie niezasadnego zróżnicowania opłat egzekucyjnych w przypadku postępowań trwających przez długi okres czasu (np. wieloletnia egzekucja świadczeń alimentacyjnych)

Problem powstał na tle przepisów ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, a ściślej, na tle przepisów regulujących zakres czasowy jej stosowania. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy, do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie stosuje się przepisy dotychczasowe. A zatem do trwających wciąż postępowań stosuje się regulację przewidzianą przez ustawę z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji.

Zasadniczo regulacja ta nie budzi zastrzeżeń, jednak nie sprawdza się ona w przypadku egzekucji roszczeń okresowych. Egzekucja takich roszczeń – najczęściej chodzi tutaj o alimenty bądź o renty o charakterze alimentacyjnym – trwa często nawet kilkanaście lat.

W efekcie egzekucje wszczęte przed wejściem w życie ustawy o kosztach komorniczych (czyli przed 1 stycznia 2019 r.) będą przez wiele następnych lat obciążone opłatą egzekucyjną w wysokości 8% lub 15% egzekwowanego świadczenia (relatywnie prostsze sposoby egzekucji miały 8-procentową stawkę, w pozostałych wypadkach komornik pobierał 15% świadczenia). Natomiast w postępowaniach wszczętych po 1 stycznia 2019 r. wysokość opłaty egzekucyjnej wynosi 10% egzekwowanego świadczenia.

W ocenie RPO utrzymywanie przez kolejne lata równolegle obowiązujących regulacji prawnych co do kosztów egzekucyjnych nie wydaje się trafnym rozwiązaniem legislacyjnym. Co jednak najbardziej istotne – i na co zwracają uwagę obywatele zgłaszający się do RPO – rozwiązanie to narusza konstytucyjną zasadę równości wobec prawa i równej ochrony praw majątkowych (art. 32 oraz 64 ust. 2 Konstytucji). 

Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości z prośbą o przeanalizowanie tych przepisów i zainicjowanie działań legislacyjnych zmierzających do wyrównania wysokości opłat egzekucyjnych w przypadku egzekucji roszczeń okresowych. 

IV.512.202.2017