Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Notatka z konferencji zorganizowanej w ramach „Europejskiego Projektu KMP”, która odbyła się w dniach 17 i 18 października 2011 r. w Kijowie, na Ukrainie.

W dniu 18 października 2011 r. w Kijowie, odbyła się konferencja, która dotyczyła utworzenia na Ukrainie krajowego mechanizmu prewencji. Powyższe obrady poprzedziło spotkanie, w dniu 17 października 2011 r., mające na celu przyjęcie wspólnego stanowiska, przez przedstawicieli Rady Europy realizujących program w sprawie utworzenia europejskich kmp, przedstawicieli zaproszonych krajowych mechanizmów prewencji oraz CPT1, SPT2 oraz APT3, odnośnie wydanego dnia 27 września 2011 r. Dekretu Prezydenta Ukrainy nr 950/2011 powołującego do życia Komisję do spraw Przeciwdziałania Torturom. Zgodnie z pkt. 1 załącznika do tego Dekretu, Komisja stanowi stały doradczy organ odpowiedzialny za propagowanie implementacji przyjętych przez Ukrainę zobowiązań wynikających z OPCAT4. Jednakże oprócz powyższej deklaracji, dekret nie zapewniał tej instytucji podstawowych gwarancji, wyrażonych w Zasadach Paryskich5, dotyczy to  wygospodarowania odpowiednich funduszy tak aby mechanizm mógł mieć własny personel oraz siedzibę i przez to być niezależnym od rządu oraz nie podlegać kontroli finansowej. Pierwszą sesję roboczą rozpoczęły wystąpienia Mari Amos, SPT, Georga Tugushi, CPT oraz Barbary Bernath, APT. Dotyczyły one wymagań organizacyjnych jakie spełnić powinien kmp. Ponadto, przedstawiciel CPT przedstawił swoje zastrzeżenia dotyczące instytucji powołanej na podstawie Dekretu Prezydenta Ukrainy. Natomiast reprezentantka APT zaprezentowała metodologię wizyt realizowanych w ramach kmp. W dalszej części dnia swoje prezentacje, dotyczące różnych modeli organizacyjnych krajowych mechanizmów prewencji, przedstawili pracownicy kmp. Pierwszy moduł dotyczył kmp działających w ramach urzędów Ombudsmana Estonii, Polski i Serbii. W drugiej części spotkania swoje doświadczenia zaprezentowali przedstawiciele kmp Francji i Wielkiej Brytanii. Są to dwa kraje gdzie obowiązki kmp realizuje odrębna instytucja (dotyczy to Francji) albo większa liczba organizacji, w Anglii zadanie te wypełnia 18 instytucji z długą historią przeprowadzania wizytacji miejsc pozbawienia wolności różnego typu. Ostania część sesji roboczej należała do przedstawicieli strony ukraińskiej. Najpierw swoje stanowisko zaprezentował Andriej Portnov, przewodniczący powołanej na podstawie Dekretu Prezydenta Ukrainy, Komisji do spraw Zapobiegania Torturom. Zaznaczył on, iż przedmiotowa komisja nie ma stanowić kmp Ukrainy, a jej pracę mają stanowić podstawę do przyjęcia najwłaściwszego modelu organizacji tej instytucji na Ukrainie. Następnie swoje wystąpienia mieli przedstawiciele strony rządowej oraz wymiaru sprawiedliwości Ukrainy. Następnie swoje uwagi i zastrzeżenia przedstawili  Olexander Vodyannikov, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy  w Europie, Dmytro Groyisman, koordynator Vinnickiej Grupy Praw Człowieka oraz Andriej Didienko, z organizacji pozarządowej „Harkowski Instytut Badań Społecznych”. Przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazali, w odniesieniu do prezydenckiej komisji, iż obawiają się, że nie będzie stanowiła wsparcia w powołaniu kmp na Ukrainie a raczej trwałą przeszkodę. Przytoczyli oni także problemy z jakimi borykają się podczas swojej pracy w zakresie zapobiegania torturom. Podsumowując Markus Jaeger, Dyrektor Oddziału Współpracy w zakresie Praw Człowieka, Dyrektoratu Generalnego Praw Człowieka i Praworządności Rady Europy, powtórzył zastrzeżenia przedstawicieli ukraińskich organizacji pozarządowych i CPT, dotyczące prezydenckiej komisji. Zaznaczył jednak, iż w celu wystawienia ostatecznej oceny konieczna będzie analiza wyników jej funkcjonowania.

Przygotował: Wojciech Sadownik

1. Europejski Komitet do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu
2. Podkomitet ONZ do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu
3. Association for the Prevention of Torture – Stowarzyszenie Zapobiegania Torturom jest niezależną organizacją pozarządową z siedzibą w Genewie, w Szwajcarii. Ma status konsultanta przy ONZ i  Radzie Europy
4. Protokół Fakultatywny do Konwencji do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu
5. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 48/134 z dnia 20 grudnia 1993 r.;