Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Do Biura Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich we Wrocławiu zwróciła się pracodawczyni z prośbą o pomoc w sprawie wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji o ustaleniu podstaw wymiaru składek wydanych na skutek przeprowadzonej w 2015 roku kontroli. Od wielu lat prowadzi ona działalność gospodarczą, w ramach której świadczone są usługi opiekuńcze za granicą. Działalność ta łączy się z wysyłaniem za granicę dużej liczby pracowników. Zainteresowana jako płatnik regularnie opłacała składki na ubezpieczenie społeczne za swoich pracowników, stosując się do zaleceń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zawartych w szeregu protokołach pokontrolnych. Przez ostatnie dziewięć lat kontrolerzy ZUS wielokrotnie sprawdzali poprawność odprowadzanych przez nią składek i nigdy nie stwierdzili żadnej nieprawidłowości, a nawet wyjaśnili w piśmie, że naliczanie składek przez stronę było prawidłowe.

Jednak w 2016 r. organ rentowy stwirdził, że Oddział ZUS przeprowadzając kontrole w latach 2009 i 2012 r., niewłaściwie zapewnił wnioskodawczynię o prawidłowości ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, albowiem stanowisko to było oparte na błędnej interpretacji przepisów. Wprawdzie wystąpiono o wymierzenie inspektorowi kary porządkowej w postaci nagany, zarzucając mu brak znajomości zasad dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, a także zwrócono się o poddanie inspektora ocenie kwalifikacyjnej, jednakże działania te w najmniejszy sposób nie odniosły pozytywnego dla zainteresowanej skutku.

Jeżeli wydane w wyniku kontroli decyzje uprawomocnią się, będzie ona zmuszona do zapłaty ponad dwóch milionów zaległych składek, których nie ma.

Zdaniem Rzecznika w demokratycznym państwie prawnym niedopuszczalna jest sytuacja, w której to obywatel ponosi negatywne skutki błędów leżących po stronie organów władzy publicznej i działania w pełnym zaufaniu do tych organów. Zasada zaufania i lojalności państwa wobec obywateli wiąże się ściśle z bezpieczeństwem prawnym jednostki, co wielokrotnie w swych orzeczeniach podkreślał Trybunał Konstytucyjny. Wnioskodawczyni przez wiele lat, działając w dobrej wierze i w zaufaniu do organu władzy publicznej prowadziła działalność gospodarczą, zatrudniając wiele osób i odprowadzając składki w sposób aprobowany przez ZUS.

Pełnomocnik Terenowy Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się do Departamentu kontroli Płatników Składek ZUS z prośbą o pochylenie się nad sprawą i podjęcie działań, które skutkowałyby wyeliminowaniem negatywnych dla zainteresowanej skutków decyzji.