Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Mamy tu do czynienia z instytucją „przestoju”, unormowaną w art. 81 Kodeksu pracy, która odnosi się do przeszkody w świadczeniu pracy przez pracownika z przyczyn od niego niezależnych, dotyczących pracodawcy. Biorąc pod uwagę sytuację epidemiczną, konieczność zamknięcia zakładu pracy w celu przeciwdziałania COVID-19 będzie przyczyną leżącą po stronie pracodawcy, jednak przez niego niezawinioną.

Urlop powinien być udzielany pracownikowi zgodnie z planem urlopu i w wybranym przez niego terminie. Plan urlopu ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.

Przepisy, które weszły w życie w czasie epidemii koronawirusa nie dają pracodawcy podstaw prawnych do zaliczenia czasu przestoju ekonomicznego na zasadach urlopu wypoczynkowego. Urlop wypoczynkowy nie może zatem stanowić narzędzia do poprawienia sytuacji finansowej pracodawcy. Należy pamiętać, że pracownik może zgodzić się na urlop w terminie zaproponowanym przez pracodawcę, w czasie epidemii, jednak decyzja ta będzie należeć wyłącznie do zatrudnionego.

Wyjątkiem może być sytuacja określona w art. 15gc ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U.2020.1842 ze zm.) tzw. „ustawa covidowa”. Zgodnie z powyższym przepisem, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, a pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać.

W razie wątpliwości dotyczących zatrudnienia i przepisów prawa pracy, można kontaktować się z Państwową Inspekcją Pracy w godzinach od 9:00 do 15:00, pod numerami telefonów:

• 801 002 006 – dla osób dzwoniących z telefonów stacjonarnych,
• 459 599 000 – dla osób dzwoniących z telefonów komórkowych.

Pytania z zakresu prawa pracy można również kierować do Państwowej Inspekcji Pracy za pośrednictwem poczty tradycyjnej lub elektronicznej. Szczegółowa informacja o siedzibach (adresach) Okręgowych Inspektoratów Pracy znajduje się na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Pracy: www.pip.gov.pl.

Stan prawny na dzień 05.02.2021 r.