Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Minister Sprawiedliwości zgadza się, że pomoc w readaptacji byłych więźniów do życia na wolności to bardzo ważna rzecz. Podkreśla jednak, że nie jest to zadanie Ministra Sprawiedliwości.

W wystąpieniu generalnym do ministra Zbigniewa Ziobro rzecznik praw obywatelskich zwrócił w lutym br. uwagę na sytuację skazanych, którzy po opuszczeniu murów więziennych, mogą nie radzić sobie na wolności. Dlatego tak ważna jest udzielana im pomoc: może ona znacząco przyczynić się do zapobieżenia ponownemu wejściu w konflikt z prawem, zwiększając tym samym poczucie bezpieczeństwa wszystkich obywateli.

O tym, że system readaptacji społecznej skazanych wymaga zmian, świadczą również wnioski wynikające z raportu Najwyższej Izby Kontroli. Podstawowym zarzutem jest brak kompleksowego i skoordynowanego systemu wsparcia społecznej readaptacji skazanych.

Dlatego Rzecznik poprosił o przedstawienie informacji na temat podjętych ostatnio działań w celu poprawy efektywności systemu pomocy skazanym.

W odpowiedzi wiceminister Patryk Jaki wyjaśnił, że choć społeczna readaptacja skazanego jest jednym z fundamentalnych celów wykonywania kary pozbawienia wolności, to jednak realizacja tych celów należy do organów postępowania-wykonawczego, a Minister Sprawiedliwości nie jest takim organem.

Prowadzenie działań resocjalizacyjnych należy do podstawowych zadań Służby Więziennej. Podlega ona wprawdzie Ministrowi Sprawiedliwości, ale nie wchodzi w skład struktury organizacyjnej Ministerstwa Sprawiedliwości – pisze minister Jaki.

Dołącza także do pisma szczegółowe sprawozdanie Służby Więziennej z prowadzonych działań na rzecz readaptacji.

Minister Jaki pisze też:

Zajmując się problematyką readaptacji społecznej skazanych, której ramy systemowe tworzy Minister Sprawiedliwości, nie sposób odnieść się do samej istoty tego zagadnienia - także w kontekście kar długoterminowych, o których wspomniano w piśmie RPO, powołując się na treść informacji o wynikach kontroli „Readaptacja społeczna skazanych na wieloletnie kary poprawienia wolności”. Pojęcie kary długoterminowej należy do sfery języka prawniczego i naukowej. Nie doczekało się definicji legalnej w polskim ustawodawstwie.  Dlatego też Kodeks karny wykonawczy nie determinuje rodzaju prowadzonej działalności organów, czy też służb, instytucji i osób współdziałających w readaptacji społecznej skazanych opuszczających jednostki penitencjarne, od wymiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności, uzależniając jej formy i intensywność od indywidualnych potrzeb ich beneficjentów.

Z procesem ułatwiania readaptacji społecznej ściśle związana jest pomoc postpenitencjarna, świadczona z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.  Ministerstwo Sprawiedliwości jako urząd obsługujący dysponenta Funduszu, zapewnia jego obsługę finansowo-księgową.