Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Za poświadczenie nieprawdy w dokumentach Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego nałożył na przewoźnika karę pieniężną. Jednocześnie wszczęte zostało wobec niego postępowanie karne. Wątpliwości sądu, do którego trafiła sprawa, wzbudziła możliwość podwójnego karania tej samej osoby za ten sam czyn. Dlatego zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym (sygn. P 124/15). W listopadzie 2015 r. Rzecznik Praw Obywatelskich i Prokurator Generalny przedstawili swoje stanowiska wskazując, że w niniejszej sprawie dochodzi do naruszenia zakazu podwójnego karania. Teraz swoją opinię przekazał Sejm, który zgodził się z pozostałymi uczestnikami postępowania.

Sejm podzielił pogląd sądu pytającego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Prokuratora Generalnego i podkreślił, że regulacja ustawy o transporcie drogowym wykazuje zbieżność funkcji z regulacjami prawa karnego. Łączy je represja, charakterystyczna dla całego tzw. prawa represyjnego, do którego należą m.in. prawo karne sensu stricto, jak i prawo administracyjno-karne. Za uznaniem art. 92a ust. 1 ustawy o transporcie drogowym za środek represyjny przemawia:

• konstrukcja tego przepisu, która jest zbliżona do konstrukcji typowych przepisów karnych;
• stosunkowo duża dolegliwość przewidzianej kary pieniężnej;
• wyraźna funkcja represyjna;
• pełnienie przez tę regulację również funkcji prewencyjnej;
• brak funkcji fiskalnej;
• subiektywizacja odpowiedzialności za naruszenie obowiązków lub warunków przewozu drogowego.

W ocenie Sejmu w tym stanie rzeczy dochodzi do podwójnego ukarania, co nie może być pogodzone ze standardami wynikającymi z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, z art. 4 ust. 1 Protokołu nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz z art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.