Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich w wystąpieniu z dnia 21 grudnia 2015 roku do Prezes Rady Ministrów Beaty Szydło zwrócił uwagę na kwestię wydawania aktów wykonawczych do ustaw. Obowiązek ten wynika z art. 92 Konstytucji RP. W opinii Rzecznika realizowanie obligatoryjnych upoważnień ustawowych jest kwestią ogromnej wagi dla właściwego funkcjonowania zasady demokratycznego państwa prawnego oraz zapewnienia przestrzegania praw człowieka i obywatela w naszym kraju.

RPO wskazał, że problematyka zapewnienia spójności i kompletności systemu prawnego była już wielokrotnie przedmiotem korespondencji między Rzecznikiem Praw Obywatelskich a Prezesem Rządowego Centrum Legislacji. W opinii Rzecznika, w dalszym ciągu jednak pojawiają się przypadki poważnych opóźnień w przygotowywaniu i wydawaniu aktów wykonawczych do ustaw, co zdecydowanie negatywnie oddziałuje na funkcjonowanie systemu prawnego oraz zapewnienie przestrzegania praw jednostek.

19 stycznia 2016 roku wpłynęła odpowiedź na wystąpienie Rzecznika. Prezes Rządowego Centrum Legislacji Jolanta Rusiniak zapewniła, że Centrum podejmuje wszechstronne działania ukierunkowane na zminimalizowanie zaległości w obszarze wydawania aktów wykonawczych do ustaw. Prowadzone jest stałe monitorowanie stanu wykonywania upoważnień ustawowych a także analizy, których wyniki Centrum przedstawia właściwym organom. Dodatkowo w stanowiskach wyrażanych przez Centrum do projektów ustaw, opiniowanych w toku rządowego procesu legislacyjnego, wskazywana jest potrzeba niezwłocznego opracowania i procedowania aktów wykonawczych. 

Prezes podkreśliła również, że Rządowe Centrum Legislacji podziela opinię Rzecznika, co do ogromnej wagi zagadnienia terminowego wydawania aktów wykonawczych dla właściwego funkcjonowania zasady demokratycznego państwa prawnego oraz zapewnienia przestrzegania praw człowieka i obywatela. Jak jednak zauważyła w przesłanym piśmie, brak przepisów wykonawczych nie zawsze uniemożliwia czy też poważnie utrudnia prawidłowe stosowanie przepisów ustawy. Jak wynika z prowadzonych przez Centrum analiz w niektórych przypadkach do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych obowiązują przepisy dotychczasowe, a  w konsekwencji nie dochodzi do naruszania konstytucyjnej zasady wolności i praw człowieka i obywatela.

Do pisma został dołączony wykaz niezrealizowanych upoważnień ustawowych – stan na dzień 19 stycznia 2016 roku (tabela liczy 48 stron).