Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Ogólnopolska kampania „Rodzice Kangury” ma na celu umożliwienie kontaktu „skóra do skóry" - zgodnie ze standardami opieki okołoporodowej – każdej matce w Polsce, a w przypadku cięcia cesarskiego umożliwienie kangurowania noworodka przez ojca.

W Polsce obowiązuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018r. w sprawie „Standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej” , które rekomenduje nieprzerwalny kontakt „skóra do skóry” bezpośrednio po porodzie przez minimum 2 godziny, o ile stan dziecka i matki na to pozwalają.

Niestety, pomimo tak przychylnego matce i dziecku prawa, praktyka wygląda inaczej – według raportu NIK ogłoszonego w lipcu 2016 roku, tylko 11% ankietowanych matek potwierdziło, że ich kontakt „skóra do skóry” trwał 2. godziny lub dłużej. Aż 63% rodzących kobiet określiło, że ich pierwszy kontakt z dzieckiem wynosił mniej niż 30 minut. Częste były też przypadki, gdy kontakt potraktowano bardzo symbolicznie, dając matce dziecko „do potrzymania” na 5 minut.

Tymczasem według standardów wszelkie czynności typu pomiar masy ciała czy długości noworodka należy dokonać w późniejszym czasie. Oznakowanie dziecka i ocena w skali Apgar powinna odbyć się na brzuchu mamy bez przerywania kontaktu „skóra do skóry”, a w razie zaniechania tej procedury, w dokumentacji medycznej i książeczce zdrowia dziecka należy odnotować, dlaczego przerwano kontakt „skóra do skóry” lub dlaczego kontakt w ogóle nie miał miejsca.

Dodatkowo, w szkołach rodzenia często nie porusza się tak ważnych aspektów prawidłowego, zdrowego rozwoju dziecka jak uczucia i emocje. Nie poświęca się czasu na omówienie zagadnień związanych z bliskością, jaką matka stworzy ze swoim dzieckiem, by budować relacje zaufania, poczucia bezpieczeństwa i miłości.

Organizatorami kampanii są dwa podmioty lecznicze: Szpital Specjalistyczny im. Św. Rodziny w Warszawie i Medbest Care sp. z o.o. w Magdalence.

Cele kampanii:

• szerzenie świadomości i znaczenia kangurowania zgodnie z zaleceniami WHO,
• wzrost poziomu świadomości kontaktu „skóra do skóry” po urodzeniu dziecka,
• uwrażliwienie rodziców na znaczenie tego rodzaju kontaktu w rozwoju dziecka już od pierwszych chwil po narodzinach,
• uświadomienie rodzicom przysługujących im praw,
• zachęcenie do kontynuacji kangurowania w warunkach domowych,
• dotarcie do środowisk medycznych, by zachowywały dbałość o umożliwienie rodzicom kontaktu „skóra do skóry”.

W ramach kampanii powstała akcja „Szpital Przyjazny Kangurom”. Organizatorzy tworzą mapę Szpitali Przyjaznych Kangurom z bazą placówek medycznych gwarantujących rodzicom kontakt skóra do skóry według zaleceń WHO. Aby przystąpić do akcji szpital musi udokumentować w specjalnej deklaracji informacje na temat kangurowania zarówno przez matkę, jak i ojca (w przypadku cięcia cesarskiego). Po przejściu kwalifikacji placówka otrzymuje certyfikat „Szpitala Przyjaznego Kangurom”.

Stałym elementem kampanii są spotkania połączone z warsztatami dla przyszłych rodziców dotyczące kangurowania, karmienia piersią, pielęgnacji dziecka, a także trudności emocjonalnych z jakimi borykają się rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie oraz chorych, a także mam zmagających się z depresją poporodową czy baby bluesem. Warsztaty odbywają się obecnie w Warszawie w Szpitalu Specjalistycznym im. Św. Rodziny w Warszawie jeden raz w miesiącu. W 2020 roku planowane są warsztaty w następujących terminach: 23.01, 6.02, 5.03, 2.04, 07.05, 18.06, 2.07, 6.08, 3.09, 1.10, 5.11 oraz 3.12.

W przyszłości organizatorzy planują rozszerzenie warsztatów na inne miasta w Polsce.

W ramach bezpłatnych spotkań eksperci warsztatów - m.in. położne, psychologowie, pediatrzy, eksperci snu etc., przekazują rodzicom cenną wiedzę jakiej wielokrotnie nie uzyskaliby oni w tradycyjnych szkołach rodzenia omawiając m.in. zagadnienia dotyczące bezpiecznego kangurowania w domu, rozwoju wcześniaków itp.

W ramach kampanii planowane są także szkolenia dla położnych i pielęgniarek o istocie i sposobie kangurowania wcześniaków i dzieci urodzonych z ciąż w pełnym terminie.

Zarówno uczestnictwo dla kobiet w ciąży i ich partnerów w warsztatach Rodzice Kangury, jak i przystąpienie szpitala do akcji „Szpital Przyjazny Kangurom” jest bezpłatne.

Ekspertami kampanii są:

• prof. dr hab. n. med. Maria Borszewska-Kornacka – profesor zwyczajny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
• dr n. med. Beata Pawlus – lekarz kierujący Oddziałem Neonatologii w Szpitalu Specjalistycznym im. Św. Rodziny w Warszawie, konsultant wojewódzki w dziedzinie neonatologii,
• dr. n. o. zdr. Monika Jodłowska – położna, certyfikowany doradca laktacyjny, wykładowca uniwersytecki,
• dr n. o k.f. Jolanta Stępowska – doświadczona fizjoterapeutka pracująca w Centrum Zdrowia Dziecka, na wydziale rehabilitacji AWF oraz na Uniwersytecie SWPS w Warszawie, autorka wielu prac naukowych,
• Paweł Zawitkowski – fizjoterapeuta DT-Bobath, specjalizuje się w terapii neurorozwojowej, oddechowej i terapii jedzenia. Konsultant Kliniki Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie oraz Poradni Diagnostyki i Terapii Neurologicznej „POLEK”. Autor artykułów i publikacji na temat ruchowego i poznawczego rozwoju dziecka.