Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W Szkole Filmowej w Łodzi niedopuszczalne są - i nie będą tolerowane - zachowania, które noszą znamiona molestowania czy przemocowego traktowania studentów i studentek
• Jej rektorka dr hab. Milenia Fiedler przedstawiła RPO opis działań w tej sprawie, które już podjęto oraz, które zamierza podjąć

Rzecznik Praw Obywatelskich  podjął sprawę przemocy fizycznej i psychicznej, do jakiej dochodzi w znanej szkole filmowej. Coraz szersze grono absolwentów ujawnia historie, wskazujące, że w społeczności uczelni od wielu lat stosuje się przemoc wobec studentów.

Podkreślając, że nie ma usprawiedliwienia dla takich zachowań, RPO zwrócił się do rektora o złożenie wyjaśnień i wskazanie, jakie działania ma zamiar podjąć uczelnia

Zdaniem RPO, trzeba także zauważyć, że środowisko artystyczne jest też szczególnie wrażliwe na budowanie relacji. Studenci często boją się, że konsekwencje zgłoszenia naruszeń mogą rzutować na ich dalszą karierę, bowiem niektórzy z pedagogów są osobami, od których – z uwagi na ich pozycję w środowisku – zależeć może angaż absolwenta bądź studenta w określonym projekcie.

Specyfika zawodu aktora; fakt, że jednym z jego podstawowych narzędzi pracy jest jego ciało czy stres, z jakim wiąże się wykonywanie tego zawodu, nie może legitymizować działań stanowiących przemoc. Władze szkoły winny dokładać wszelkich starań, by studenci czuli się bezpiecznie w murach uczelni i by byli traktowani z szacunkiem.

RPO zwrócił się do Milenii Fiedler, rektorki szkoły, o wskazanie, jakie działania ma zamiar podjąć w odpowiedzi na skargi studentów i absolwentów. Zapytał również, czy sygnalizowane nieprawidłowości były zgłaszane przez studentów w anonimowych ankietach i co uczelnia z tym zrobiła.

Odpowiedź rektorki

1. Od dnia 16 marca, kiedy Pani Anna Paliga złożyła swoje oświadczenie przed władzami Szkoły, w trybie pilnym działa Komisja Antydyskryminacyjna i Antymobbingowa, której zadaniem jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, wysłuchanie stron oraz świadków, rozpoznanie pełnych okoliczności zgłoszonych zdarzeń. Komisja odbyła kilka posiedzeń, w tym spotkanie z Panią Anną Paligą. Dotychczas wysłuchała wyjaśnień od czterech wykładowców, na których ciążą zarzuty. Ustalany są terminy kolejnych wysłuchań.
2. Na podstawie informacji otrzymanych od Przewodniczącej Komisji, poleciłam Panu Rzecznikowi Dyscyplinarnemu rozpoczęcie prowadzenia sprawy dwóch nauczycieli akademickich w związku z zawiadomieniem o popełnieniu przez nich czynu mającego znamiona przewinienia dyscyplinarnego. Pragnę zwrócić Pana uwagę, ze sytuacja prawna nauczyciela akademickiego w toku postępowania dyscyplinarnego jest kształtowana przez rozstrzygnięcia niezależnych od rektora podmiotów dyscyplinarnych: rzecznika dyscyplinarnego oraz komisję dyscyplinarną. Zgodnie z zapisami ustawowymi, zawieszenie w pełnieniu obowiązków może nastąpić dopiero po wszczęciu postępowania wyjaśniającego przez rzecznika dyscyplinarnego. Tak więc tylko decyzja rzecznika umożliwia podjęcie przez rektora kolejnych formalnych kroków. Procedury dla rzecznika dyscyplinarnego i komisji dyscyplinarnej określone są w Ustawie o Szkolnictwie Wyższym (Dział VII, Rozdział 1, art. 275 - 306).
3. Pisemnie wezwałam, wskazanych w liście Pani Anny Paligi, wykładowców do złożenia wyjaśnień w odniesieniu do postawionych im zarzutów.
4. Podjęłam współpracę z zewnętrzną ekspertką - radczynią prawną Panią Karoliną Kędziorą (Prezeska Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego), która wspomaga prace Komisji Antymobbingowej i Antydyskryminacyjnej specjalistyczną ekspertyzą prawną w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji.
5. Poleciłam Dziekanom i Prodziekanom ds. Studenckich poszczególnych Wydziałów objęcie wszystkich studentów specjalną troską i zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa. Są z nimi w stałym kontakcie i monitorują sytuację na bieżąco, także ich komfort i to, czy nie podlegają naciskom. Natychmiast interweniują, jeśli tylko istnieje taka potrzeba. W każdej chwili mogą również podjąć decyzję o zawieszeniu zajęć lub ich superwizji.
6. Społeczność Uczelni jest na bieżąco informowana o prowadzonych działaniach oraz o dostępnych sposobach komunikowania niepokojących zdarzeń (przeszłych i teraźniejszych). Zarówno ja, jak i Pani Pełnomocnik ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji, jesteśmy w kontakcie z osobami, w tym absolwentkami i absolwentami Szkoły, które czują potrzebę złożenia własnych oświadczeń w odniesieniu do zdarzeń opisanych przez Panią Annę Paligę oraz innych sytuacji, w których doszło do naruszenia poczucia bezpieczeństwa, agresji słownej lub fizycznej, naruszenia godności studentek lub studentów. Wszyscy studenci, a także absolwenci, mogą - i bardzo wielu z nich już to zrobiło - przesyłać swoje oświadczenia na specjalnie utworzoną skrzynkę mailową bezpieczni@filmschool.Iodz.pl. Osoby, które nie chcą gotowe ujawniać swoich danych osobowych, mogą skorzystać ze specjalnego, anonimowego  formularza (http://www.filmschool.lodz.pl/bezpieczni). Dostęp  do przesyłanych oświadczeń ma Przewodnicząca Komisji Antymobbingowej i Antydyskryminacyjnej oraz zasiadające w niej przedstawicielki studentów oraz doktorantów.
7. We wtorek, 30 marca spotkałam się ze wszystkimi studentami naszej Szkoły w celu omówienia aktualnej sytuacji oraz podejmowanych przeze mnie działań. Kilka dni wcześniej analogiczne spotkanie odbyłam z wykładowcami. Wczoraj rozmawiałam z absolwentami Szkoły, którzy opisali swoje doświadczenia z czasów studiów.
8. Poleciłam Komisji ds. Jakości Kształcenia, której przewodzi dr Anna Zarychta, Prorektorka ds. Nauki i Twórczości Artystycznej, zbadanie procesu ankietyzacji na Wydziale Aktorskim i sprawdzenie, czy zgłaszane były w nich skargi na prace i zachowania wykładowców, a także jak ten proces prowadzony był przez ówczesne władze dziekańskie.

Oświadczam, że w Szkole Filmowej niedopuszczalne są zachowania, które noszą znamiona molestowania czy przemocowego traktowania studentów i studentek, i nie będą tolerowane. Naszą misją i obowiązkiem jest zagwarantowanie takich warunków procesu kształcenia, w których wolność twórcza, naukowa, kreatywność oraz swoboda ekspresji muszą być praktykowane w sposób odpowiedzialny i z zapewnieniem godności drugiego człowieka. W styczniu 2020 roku Senat PWSFTviT przyjął Kodeks Etyki oraz regulamin Komisji Antydyskryminacyjnej i Antymobbingowej - te dwa dokumenty szczegółowo określają definicje, prawa i obowiązki członków społeczności w tym zakresie. Fundamentem relacji kadra-studenci i studentki musi być zaufanie i poczucie bezpieczeństwa.

Zdecydowałam się na udział w konkursie na stanowisko Rektora wiosną 2020 r., ponieważ poprawa komunikacji pomiędzy Władzami Uczelni a jej Studentami i Studentkami wydawała mi się priorytetem. W najbliższych tygodniach podejmę kolejne kroki służące poprawie tej komunikacji oraz odbudowaniu zaufania i poczucia bezpieczeństwa wśród studentów. Zamierzam zaangażować m.in. psychologów oraz socjologów, którzy pomogą nam przeprowadzić procesy niezbędne do osiągnięcia założonych celów.

Filmowcy i ludzie teatru pracują szybko. Lubimy tempo, lubimy widzieć efekty pracy. Jednak zdaję sobie sprawę, że proces, który rozpoczęliśmy, będzie długi, żmudny i uciążliwy. Będzie także wymagał współpracy na wielu poziomach. Zamierzam doprowadzić go do końca i wyjaśnić wszystkie okoliczności, które wpłynęły na obecną sytuację.

VII.7033.17.2021