Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniu 24 listopada 2015 r. Rzecznik Praw Obywatelskich dr Adam Bodnar zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w celu uzupełnienia obowiązujących regulacji prawnych w zakresie dostępu pokrzywdzonych do informacji o opuszczeniu przez sprawcę szpitala psychiatrycznego. Aktualny stan prawny w sposób nieuzasadniony różnicuje bowiem uprawnienia pokrzywdzonych oraz nie wypełnia zaleceń decyzji ramowej Rady Unii Europejskiej z dnia 15 marca 2001 r. w sprawie pozycji ofiar w postępowaniu karnym, powtórzonych następnie w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. 

W odpowiedzi z dnia 2 grudnia 2015 r. Minister Sprawiedliwości w pełni podzielił stanowisko RPO. Jak poinformował, aktualnie w Ministerstwie Sprawiedliwości prowadzone są prace legislacyjne przewidujące m.in. nowelizację unormowań Kodeksu karnego wykonawczego. W ramach tych prac zaplanowane zostało wprowadzenie regulacji nakazującej zawiadamianie, na wniosek pokrzywdzonego, o uchyleniu lub zmianie środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia sprawcy w zakładzie psychiatrycznym oraz o opuszczeniu przez sprawcę tego zakładu, na zasadach analogicznych jak w obowiązującym art. 168a k.k.w.

Dr Ewa Dawidziuk – Dyrektor Zespołu do spraw Wykonywania Kar w Biurze RPO – podkreśla, że na kraje członkowskie Unii Europejskiej nałożony został obowiązek podjęcia działań legislacyjnych w celu wprowadzenia do krajowych porządków prawnych przepisów zapewniających osobom pokrzywdzonym przestępstwem pomoc i ochronę ich praw. Jak dotąd, przepisy kodeksu karnego wykonawczego dawały pokrzywdzonemu jedynie prawo do uzyskania, na jego wniosek, informacji o opuszczeniu zakładu karnego przez skazanego odbywającego karę pozbawienia wolności. W sytuacji, gdy wobec sprawcy przestępstwa został zaś orzeczony środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w szpitalu psychiatrycznym, w przypadku opuszczenia szpitala przez sprawcę pokrzywdzony nie otrzymywał już żadnych informacji. Stąd zapowiedź podjęcia prac legislacyjnych, a następnie doprowadzenie do ich uchwalenia jest niezmiernie ważne z perspektywy poczucia bezpieczeństwa tej grupy pokrzywdzonych.