Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Od 4 marca sądy będą kontrolować decyzje konsulów w sprawach odmowy wydania, unieważnienia lub cofnięcia wiz Schengen
• Nowe przepisy realizują wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 
• Rzecznik Praw Obywatelskich wiele razy wskazywał, że cudzoziemcom spoza Unii Europejskiej trzeba zapewnić prawo do sądu 

3 stycznia 2019 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano tekst nowelizacji Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z 9 listopada 2018 r. Rozszerza ona zakres kompetencji sądów administracyjnych na sprawy dotyczące wiz Schengen. Wprowadza bowiem kolejny wyjątek od zasady, iż sądy administracyjne nie są właściwe w sprawach wiz wydawanych przez konsulów.

Nowelizacja wprowadza sądową kontrolę decyzji konsulów w sprawach odmowy wydawania, unieważnienia lub cofnięcia wiz Schengen. Właściwy do rozpoznania skargi na działalność konsula jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze siedzibę ma urząd obsługujący Ministra Spraw Zagranicznych.

Nowe przepisy realizują wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-403/16 Soufiane El Hassani przeciwko Ministrowi Spraw Zagranicznych (EU:C:2017:960). Dotyczyła ona prawa do sądu w sytuacji, gdy cudzoziemcowi (obywatelowi państwa spoza Unii Europejskiej) odmówiono wizy.

W wystąpieniach kierowanych wcześniej do MSZ Rzecznik Praw Obywatelskich wielokrotnie wskazywał, że trzeba zapewnić cudzoziemcom - obywatelom państw trzecich spoza Unii Europejskiej prawo do sądu, co powinno polegać na możliwości zaskarżenia do sądu administracyjnego decyzji konsula o odmowie wizy.

Rzecznik podkreślał, że zakres prawa do sądu obejmuje również spory dotyczące odmowy wydania cudzoziemcowi-obywatelowi państwa trzeciego wizy przez polskiego konsula. Przyznanie prawa do uruchomienia procedury przed sądem oznacza, że niezależny, bezstronny organ, jakim jest sąd administracyjny, oceni zgodność z prawem takiej decyzji.

Ustawa wchodzi w życie 4 marca 2019 r.