Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe czekają podwyżki cen prądu o 300-400%. Takie propozycje przedstawiają im sprzedawcy energii na 2023 r. Chodzi o energię dla części wspólnych nieruchomości
• Dlatego apelują o pilne zmiany w prawie, aby objąć je ochroną – tak jak odbiorców indywidualnych – bo tylko pośredniczą w sprzedaży energii między dostawcą prądu a mieszkańcami
• Czy użytkownicy lokali mieszkalnych będą chronieni przed podwyżkami? Czy postulaty wspólnot i spółdzielni będą uwzględnione? Takie pytania kieruje BRPO do Ministerstwa Klimatu i Środowiska
• Pyta też Urząd Regulacji Energetyki czy stosowanie przez sprzedawców energii podwyższonych cen prądu dla nieruchomości wspólnej we wspólnotach i spółdzielniach mieszkaniowych jest zasadne
• AKTUALIZACJA: Powołano zespół międzyresortowy do przygotowania pakietu legislacyjnego dotyczącego ochrony konsumentów przed wysokimi cenami energii elektrycznej – odpowiada MKiŚ. Nadeszła też odpowiedź URE    

Ze skarg, które docierają do Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że sprzedawcy energii elektrycznej proponują wspólnotom mieszkaniowym oraz spółdzielniom mieszkaniowym wzrost cen energii elektrycznej o 300-400% od przyszłego roku.

Chodzi o podwyżkę cen prądu wykorzystywanego na potrzeby nieruchomości wspólnej, której skutki dotkliwie odczują wszyscy właściciele i użytkownicy lokali.

W związku z tym wspólnoty i spółdzielnie apelują do Premiera o pilne podjęcie działań legislacyjnych zabezpieczających ich przed wysokimi podwyżkami cen prądu.

Preferencyjne taryfy za prąd również dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych

Wskazują przy tym, że nie obowiązuje ich taryfa ochronna (jak w przypadku gazu), co powoduje, że sprzedawcy energii elektrycznej dla rozliczenia energii dostarczanej do części wspólnych nieruchomości stosują taryfy, które zdecydowanie odbiegają cenowo od taryf zatwierdzanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) i stosowanych dla odbiorców indywidualnych (użytkowników lokali mieszkalnych).

Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe wskazują, że jedynie pośredniczą pomiędzy użytkownikami lokali a sprzedawcą energii elektrycznej w zakresie rozliczenia kosztów zużycia tej energii w częściach wspólnych, a koszty te w istocie pokrywają w całości użytkownicy lokali mieszkalnych.

Dlatego uzasadniony wydaje się postulat, żeby ewentualnymi rekompensatami czy taryfami ochronnymi objąć również wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie mieszkaniowe.

Rozwiązanie to pozwoliłoby uchronić użytkowników lokali mieszkalnych przed drastycznymi podwyżkami energii elektrycznej i wynikającymi z nich negatywnymi konsekwencjami (m.in. zaległości w regulowaniu opłat za mieszkanie, utrata płynności finansowej wspólnoty/spółdzielni, odcięcie dopływu energii do nieruchomości wobec nieregulowania zobowiązań wobec sprzedawcy energii etc.).

W związku z tym Biuro RPO prosi URE o stanowisko – czy stosowanie przez sprzedawców energii podwyższonych stawek i opłat za prąd dla nieruchomości wspólnej w rozliczeniu ze wspólnotami i spółdzielniami jest zasadne.

Czy i jak właściciele mieszkań będą chronieni przed podwyżkami?

W piśmie do resortu klimatu RPO zwraca uwagę, że z doniesień medialnych wynika, że rząd przyjął projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. Celem tej regulacji jest zapewnienie wsparcia dla dużej grupy gospodarstw domowych w Polsce w pokryciu części kosztów wynikających ze wzrostu cen na rynku energii.

W wypowiedziach Minister Klimatu zaś pojawia się informacja, że rozważany jest również mechanizm mrożenia cen energii, czy także inny sposób przeliczania taryfy.

Dlatego Biuro RPO prosi Ministerstwo Klimatu i Środowiska o informację czy wdrożone zostały prace zmierzające do zapewnienia ochrony użytkowników lokali mieszkalnych przed zapowiadanymi przez przedsiębiorstwa energetyczne podwyżkami energii elektrycznej.

W zainteresowaniu Rzecznika jest również to, czy projektowane przepisy uwzględniają rozwiązania, o jakie apelują wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, ewentualnie czy przygotowywane są inne mechanizmy chroniące użytkowników mieszkań przed podwyżkami cen prądu.

Odpowiedzi URE i Ministerstwa Klimatu i Środowiska (całość w załączeniu)

W odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Departament Elektroenergetyki i Gazu Ministerstwa Klimatu i Środowiska wskazał, że rząd  podjął szerokie działania osłonowe, określane mianem „Tarczy antyinflacyjnej”, które objęły również mieszkańców spółdzielni lub wspólnot mieszkaniowych.

Stale monitoruje też obecną sytuację gospodarczą w kraju i za granicą. Na bieżąco analizowane są możliwości wprowadzenia nowych potencjalnych mechanizmów wsparcia, które pomogą obywatelom w nadchodzącym sezonie grzewczym. W tym celu powołany został specjalny zespół międzyresortowy, którego zadaniem jest przygotowanie pakietu legislacyjnego dotyczącego ochrony konsumentów przed wysokimi cenami energii elektrycznej, w tym m.in. projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.

Do RPO wpłynęła też odpowiedź Departamentu Rynków Energii Elektrycznej i Ciepła Urzędu Regulacji Energetyki, w której przedstawiono zasady kwalifikacji odbiorców do grup taryfowych G – do których zaliczają się mieszkańcy spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych. Zwrócił również uwagę, że nie we wszystkich przypadkach cenniki i taryfy energii są zatwierdzane przez Prezesa URE.  

Zakres ustawowych kompetencji Prezes URE, w opisanym w wystąpieniu RPO stanie faktycznym, nie daje podstaw do podjęcia kroków zmierzających do zmiany opisanej sytuacji, w tym do wydania przez niego więżącego stanowiska dotyczącego kryteriów kwalifikowania odbiorców do grup G (w rozumieniu grup G określonych tak jak w zatwierdzanych przez Prezesa URE taryfach), w odniesieniu do sprzedawców nieprzedstawiających Prezesowi URE taryf do zatwierdzenia.

IV.7215.768.2022