Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów akcyzowych, które są wykorzystywane do celów innych niż napędowe lub opałowe, nie wywołuje obowiązku samodzielnego obliczenia i wpłacenia podatku akcyzowego
• To główny wniosek wyroku NSA oddalającego kasację organu podatkowego w sprawie interpretacji podatkowej korzystnej dla producenta kosmetyków, który takie towary sprowadzał i wykorzystywał do ich produkcji
• Do sprawy przyłączył się RPO. W stanowisku wskazywał, że o uznaniu towaru za paliwo silnikowe powinno decydować jego faktyczne przeznaczenie do napędu silników, a nie tylko taka hipotetyczna możliwość

28 marca 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok, w którym uznał, że w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego towarów w postaci wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, których wytwarzanie lub obrót wymaga uzyskania koncesji, a które zostaną przeznaczone do celów innych niż napędowe lub opałowe, na nabywcy tych towarów nie będzie ciążył obowiązek samodzielnego obliczenia i wpłacenia podatku akcyzowego (sygn. I FSK 206/18).

Wyrok ten zapadł w sprawie, do której przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich. NSA oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Krajowej Administracji Skarbowej w sprawie o interpretację indywidualną dotyczącą art. 103 ust 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wydaną 28 marca 2017 r.

Tło sprawy

Spółka, w której sprawie zapadł wyrok, zajmuje się produkcją kosmetyków. W ramach tej produkcji zużywa różne wyroby akcyzowe często nabywane wewnątrzwspólnotowo (w tym wyroby wymienione w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym – dalej u.p.a.). Wyrobów tych jednak nie przeznacza do celów napędowych lub opałowych. Nie są one również w żaden sposób spalane. Nabywane wyroby akcyzowe są wykorzystywane w procesie produkcji i stanowią składnik wytwarzanych kosmetyków.

Spółka złożyła wniosek o interpretację podatkową – zadała pytanie, czy będzie związana obowiązkiem samodzielnego obliczenia i zapłaty podatku akcyzowego określonym w art. 103 ust. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.) w przypadku, gdy nabywane wewnątrzwspólnotowo wyroby wymienione w załączniku nr 2 do u.p.a., których wytwarzanie lub którymi obrót wymaga uzyskania koncesji zgodnie z ustawą Prawo energetyczne, zostaną przeznaczone do celów innych niż napędowe lub opałowe?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji stwierdził, że spółka będzie podlegała takiemu obowiązkowi. Uznał, że wskazane we wniosku towary, wbrew twierdzeniu spółki, stanowią wyroby energetyczne przystosowane do napędu silników spalinowych, gdyż spełniają określone w odrębnych przepisach wymagania jakościowe określone dla paliw, dla których w u.p.a. została określona stawka akcyzy. Zatem te towary stanowią paliwa silnikowe w rozumieniu u.p.a. bez względu na ich faktyczne przeznaczenie.

Spółka zaskarżyła decyzję organu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który przyznał jej rację i uchylił interpretację podatkową. Stwierdził przy tym, że nie można uznać, że nabywane przez spółkę wyroby akcyzowe spełniają warunek przeznaczenia ich do użycia, oferowania na sprzedaż czy używania jako paliwo opałowe lub jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, skoro są i będą wykorzystywane w procesie produkcji, stanowiąc składnik kosmetyków. Zwrócił uwagę, że „przeznaczenia nie należy rozumieć jako hipotetycznej, czy też potencjalnej możliwości wykorzystania danego wyrobu, ale jako zamiar wykorzystania wyrobów do określonych celów (nie samą możliwość ich wykorzystania do tych celów).”

Na te orzeczenie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej złożył skargę kasacyjną w NSA, który rozpoznając skargę kasacyjną uznał, że na tle tej sprawy wyłoniło się zagadnienie prawne wymagające rozstrzygnięcia przez powiększony skład tego sądu. Pytanie dotyczyło tego, czy w świetle art. 103 ust. 5a u.p.t.u. w związku z art. 86 ust. 2 u.p.a. i załącznikiem nr 2 do tej ustawy, o uznaniu za paliwo silnikowe wyrobu energetycznego „przeznaczonego do użycia do napędu silników spalinowych” decyduje jego faktyczne przeznaczenie, czy wynikająca z właściwości wyrobu możliwość jego użycia do napędu silników spalinowych?

Stanowisko RPO i innych uczestników postepowania

Na tym etapie sprawy przyłączył się do niej Rzecznik Praw Obywatelskich. W przedstawionym stanowisku Rzecznik wniósł o udzielenie przez NSA odpowiedzi, że o uznaniu za paliwo silnikowe wyrobu energetycznego "przeznaczonego do użycia do napędu silników spalinowych" decyduje jego faktyczne przeznaczenie a nie wynikająca z właściwości wyrobu możliwość jego użycia do napędu silników spalinowych. Podobne stanowisko przedstawiła Prokuratura Krajowa.

Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego wniosła o podjęcie uchwały stwierdzającej, że o uznaniu za paliwo silnikowe takiego wyrobu decyduje zarówno jego faktyczne przeznaczenie, jak również jego właściwości z perspektywy zasadności jego użycia do napędu silników spalinowych.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając zagadnienie prawne postanowił przejąć sprawę do rozpoznania ze względu na brak przesłanek do podjęcia uchwały.

Wyrok NSA

28 marca 2022 r. NSA wydał wyrok, którym oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej od korzystnego dla spółki wyroku WSA. Uznał, że skarga kasacyjna nie ma uzasadnionych podstaw, ponieważ zaskarżony wyrok, mimo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu.

NSA zwrócił uwagę, że analizowana regulacja (art. 103 ust. 5a u.p.t.u.) obowiązuje od 1 sierpnia 2016 r. i została wprowadzona przez tzw. „Pakiet paliwowy”, który miał na celu ograniczenie wyłudzeń VAT w obrocie paliwami ciekłymi.

Przesądzające znaczenie dla rozstrzygnięcia tej skargi kasacyjnej miał wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 9 września 2021 r. w sprawie C-855/19 w odpowiedzi na pytanie prejudycjalne NSA z 2019 r. (sygn. I FSK 2248/18). Pytanie wyłoniło się na tle stanu faktycznego sprawy, w którym podatnik - z uwagi na przeznaczenie towaru - także nie uważał się za adresata obowiązku określonego w art. 103 ust. 5a u.p.t.u. i dotyczyło oceny zgodności tego przepisu z art. 110 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

TSUE w powołanym wyroku zakwestionował całą regulację zawartą w art. 103 ust 5a u.p.t.u. jako naruszającą przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady.

W związku z tym NSA uznał, że spór o wykładnię pojęcia „paliwa silnikowego” stał się bezprzedmiotowy, a wyrok TSUE ma wyrok ma bezpośredni wpływ na rozstrzygnięcie o skardze kasacyjnej w sprawie.

W uzasadnieniu wyroku z 28 marca 2022 r. NSA przyjął, że w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego towarów opisanych we wniosku o interpretację, na Spółce nie będzie ciążył obowiązek określony w art. 103 ust. 5a u.p.t.u.

NSA stanął na stanowisku, że:

1. W świetle art. 267 Dyrektywy 2006/112/WE Rady i art. 187 § 3 P.p.s.a. zbędne stało się podjęcie uchwały, jeżeli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonał wykładni przepisów prawa unijnego. Uzasadniało to przejęcie sprawy do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów NSA.

2. Wykładnia pojęcia „paliwa silnikowe”, których wewnątrzwspólnotowe nabycie, przy zaistnieniu pozostałych warunków, objęte zostało obowiązkiem ustanowionym w art. 103 ust 5a u.p.t.u. nie ma istotnego znaczenia w świetle wyroku TSUE z 9 września 2021 r. w sprawie C-855/19, który ocenił całą regulację zawartą w tym przepisie ustawy o podatku od towarów i usług jako naruszającą art. 69, 206 i 273 Dyrektywy 2006/112/WE Rady.

V.511.596.2021