Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Na podstawie informacji prasowych Rzecznik Praw Obywatelskich podjął z urzędu sprawę dotyczącą wykorzystywania skazanych z jednostek penitencjarnych okręgu łódzkiego do wykonywania nieodpłatnie pracy na rzecz prywatnego podmiotu. Z doniesień medialnych wynikało, że skazani z zakładów karnych w Łowiczu i Garbalinie byli z naruszeniem obowiązujących przepisów kierowani do pracy przy budowie autostrady A2 realizowanej przez firmę „Bogl a Krys”.

Rzecznik zwrócił się o zbadanie tej sprawy do Ministra Sprawiedliwości. Skierował również pismo do Prokuratury Okręgowej w Łodzi, która wszczęła postępowanie przygotowawcze w sprawie przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy Służby Więziennej i działania w ten sposób na szkodę interesu prywatnego oraz publicznego, tj. o czyn z art. 231 § 1 i 2 Kodeksu karnego, z prośbą o powiadomienie o wyniku podjętego postępowania sprawdzającego.  

Wyniki podjętych działań potwierdziły, że w sprawie tej doszło do naruszeń. Minister Sprawiedliwości poinformował Rzecznika, iż przeprowadzona przez Dyrektora Generalnego Służby Więziennej kontrola w trybie uproszczonym w Zakładzie Karnym w Łowiczu i Zakładzie Karnym w Garbalinie wykazała, że skazani zostali skierowani do zatrudnienia bez podpisanej przez wnioskodawcę umowy o zatrudnieniu osób pozbawionych wolności. Ujawniła ona ponadto liczne inne nieprawidłowości dotyczące realizacji zatrudnienia osadzonych, w zakresie przeprowadzania odpowiedniego rozpoznania miejsca zatrudnienia skazanych przed skierowaniem ich do zatrudnienia, przeprowadzania wymaganych badań lekarskich z zakresu medycyny pracy oraz kontroli przeprowadzania szkoleń bhp.

W celu usunięcia nieprawidłowości Dyrektor Generalny wydał stosowne zalecenia. Wszczęto również postępowania dyscyplinarne wobec obu dyrektorów zakładów karnych, które jednakże zostały umorzone z uwagi na upływ terminów ustawowych (90 dni od dnia powzięcia przez przełożonego wiadomości o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego – ustawa o Służbie Więziennej). Ponadto, na kanwie tej sprawy zainicjowano szeroko zakrojone działania kontrolne, mające na celu dokonanie oceny standardów i procedur stosowanych w zakresie zatrudniania osób pozbawionych wolności.

W efekcie podjętych czynności pięćdziesięciu jeden skazanym, którzy wykonywali pracę przy budowie autostrady, zakłady karne w Łowiczu i Garbalinie wypłaciły należne wynagrodzenie. Jednocześnie Służba Więzienna wystąpiła wobec firmy „Bogl a Krys” z roszczeniem regresowym. Firma wpłaciła żądane kwoty, łącznie ponad 15 tys. zł, zaspokajając w całości roszczenia obu jednostek penitencjarnych.