Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Bez wątpienia upowszechnianie dobrych praktyk postępowań z pacjentką, w przypadku niekorzystnego zakończenia ciąży jest działaniem zasługującym na pełne poparcie. Z uznaniem należy przyjąć opracowane zasady postępowania, które w sposób szczególny uwzględniają potrzebę poszanowania godności i zapewnienia szacunku kobiecie oraz jej bliskim. Trudna do przecenienia jest też edukacja personelu medycznego w zakresie sposobu rozmowy z pacjentką i jej rodziną po poronieniu, a także uwrażliwianie go na stratę, z jaką zmaga się kobieta i osoby jej bliskie.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich takie dobre praktyki mają niezwykle istotne znaczenie dla ochrony praw i wolności obywatelskich, a zaproponowane rozwiązania mogą wpłynąć na podniesienie standardu postępowania w oddziałach ginekologiczno-położniczych na terenie województwa lubelskiego.

Jednocześnie Rzecznik zwrócił uwagę na problem, który pojawił się w związku z opublikowanymi rekomendacjami. Zgodnie z nimi wśród pacjentek, które zostały poinformowane o niekorzystnym zakończeniu ciąży, personel medyczny powinien przeprowadzić ankietę, którą dołącza się do dokumentacji medycznej pacjentki. Pytania znajdujące się w ankiecie dotyczą m.in. woli porozmawiania z duchownym, chęci pożegnania się przez kobietę z dzieckiem czy pochówku dziecka.

Nie negując potrzeby stworzenia rozwiązań umożliwiających kobietom, które sobie tego życzą, skorzystania z wyżej wspomnianych możliwości, Rzecznik zauważył, że gromadzenie tego rodzaju danych w sposób opisany w rekomendacjach może budzić pewne wątpliwości.

Dane te w przeważającej części nie stanowią informacji związanych ze stanem zdrowia pacjentki, a ich gromadzenie nie może się odbywać na podstawie przepisów dotyczących prowadzenia dokumentacji medycznej. Co do zasady personel medyczny chcąc gromadzić takie dane winien uzyskać pisemną zgodę pacjentki.

Tymczasem przygotowany wzór ankiety, który zgodnie z rekomendacjami powinien być wypełniany przez personel medyczny, nie zawiera miejsca na wyrażenie przez pacjentkę zgody na przetwarzanie danych wrażliwych. Należy też zauważyć, że z uwagi na zalecany moment wypełnienia ankiety, tj. w chwili przyjęcia pacjentki na oddział bądź zaistnienia zdarzenia podczas hospitalizacji, ewentualna świadoma zgoda na przetwarzanie tego rodzaju danych może budzić wątpliwości ze względu na stan psychiczny pacjentki.

Ponadto, rozwiązanie dotyczące pozyskiwania od pacjentek informacji na temat chęci rozmowy z duchownym, w takiej formie jak zostało ono zaproponowane w rekomendacjach, może rodzić wątpliwości co do zgodności z konstytucyjną wolnością sumienia i religii.

Rzecznik zwrócił się z prośbą o uwzględnienie przedstawionego stanowiska i rozważenie możliwości podjęcia odpowiednich działań.