Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Analizie rzecznika dyscyplinarnego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II  powinny podlegać te publiczne oświadczenia ks. dr. hab. Alfreda Wierzbickiego, które odnoszą się do stanowiska Konferencji Episkopatu Polski lub nauczania Kościoła w kwestii tzw. „LGBT+”
• Tak władze KUL odpowiedziały na pytania RPO, które wypowiedzi ks. dra hab. Alfreda Wierzbickiego mogły uchybiać obowiązkom nauczyciela akademickiego lub godności tego zawodu

Ks. Wierzbicki, kierujący Katedrą Etyki na tej uczelni, był jedną z kilkunastu osób, które złożyły poręczenie za aresztowaną na początku sierpnia 2020 r. niebinarną Margot.

Duchowny podkreślał, że nie podoba mu się "knajacki język Margot, pozowanie na Matkę Boską", ale to nie powód, żeby żałował decyzji o poręczeniu. Dodawał, że istotą jego poręczenia było to, że "sąd zastosował środki nieproporcjonalne do sytuacji, w jakiej znajdowała się Margot". "Każdy człowiek bez wyjątku zasługuje na szacunek nie ze względu na swoje poglądy, zasługi, bycie lub niebycie godnym pomocy innych. Prawdziwą świętością dla chrześcijan i niechrześcijan powinno być zawsze człowieczeństwo" – podkreślił ks. Wierzbicki.

Kolegium Rektorskie KUL skierowało wypowiedzi księdza do rzecznika dyscyplinarnego uczelni. Oficjalnie podano, że przyczyną tych działań jest przekonanie, że wypowiedzi medialne ks. dr. hab. A. Wierzbickiego szkodzą misji KUL.

RPO zwrócił się do rektora KUL ks. prof. dr hab. Mirosława Kalinowskiego o wyjaśnienia, a zwłaszcza o wskazanie, które wypowiedzi ks. dra hab. Alfreda Wierzbickiego zostały ocenione przez władze uczelni jako uzasadniające przypuszczenie zaistnienia przewinienia dyscyplinarnego stanowiącego czyn uchybiający obowiązkom nauczyciela akademickiego lub godności zawodu nauczyciela akademickiego.

Odpowiedź KUL

Jak przekazał z upoważnienia Rektora KUL przedstawiciel jego kancelarii, zgodnie z art. 282 pkt 3 ustawy z 20.07.2018 r.  - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, „Rektor, po otrzymaniu zawiadomienia o popełnieniu czynu mającego znamiona przewinienia dyscyplinarnego lub powzięciu w inny sposób informacji o możliwości popełnienia takiego czynu, może: (...) 3) polecić rzecznikowi dyscyplinarnemu rozpoczęcie prowadzenia sprawy”. Organem władnym rozpocząć prowadzenie sprawy jest rzecznik dyscyplinarny (art. 285 ust. 1 ustawy). Organ ten jest również umocowany do powzięcia decyzji o wszczęciu postępowania wyjaśniającego lub odmowie jego wszczęcia (art. 285 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 287 ustawy).

Przekazanie wypowiedzi ks. dr. hab. Alfreda Wierzbickiego w ocenie rzecznika dyscyplinarnego KUL nie ma związku z udzielonym poręczeniem, jak również nie wiąże się z osobistymi poglądami Księdza Adiunkta. Analizie rzecznika dyscyplinarnego podlegać natomiast powinny te publiczne oświadczenia, które odnoszą się do stanowiska Konferencji Episkopatu Polski lub nauczania Kościoła w kwestii tzw. „LGBT+”. Zważywszy zatem na powzięte informacje o stanowisku ks. dr. hab. Alfreda Wierzbickiego w przedmiotowych sprawach, Rektor zobowiązany jest do przekazania sprawy rzecznikowi dyscyplinarnemu.

Analizując sytuację trzeba mieć na względzie fakt, iż ks. dr hab. Alfred Wierzbicki jest osobą duchowną oraz nauczycielem akademickim wydziału kościelnego KUL. Stosownie do § 14 ust. 1 Statutu KUL „wydziały kościelne i instytuty kościelne istniejące na pozostałych wydziałach Uniwersytetu działają na podstawie przepisów prawa kanonicznego i posiadają odrębne własne statuty zatwierdzone przez Stolicę Apostolską. W przypadku rozbieżności pomiędzy przepisami prawa kanonicznego i prawa polskiego pierwszeństwo należy do przepisów prawa kanonicznego”. Zgodnie zaś z § 47 ust. 5 Statutu KUL „na wydziałach kościelnych Uniwersytetu mogą być zatrudnione jako nauczyciele akademiccy te osoby, które należą do Kościoła katolickiego i odznaczają się nieskazitelnością życia, czystością doktryny i pilnością w pełnieniu obowiązków. Nauczyciele akademiccy, którzy nauczają spraw dotyczących wiary lub moralności, zobowiązani są do wykonywania swoich zadań w pełnej wspólnocie z Nauczycielskim Urzędem Kościoła, Nauczycielom akademickim, którzy nie należą do Kościoła katolickiego, zezwolenia na nauczanie udziela Wielki Kanclerz”. Dodać można, że jeżeli chodzi o szeroko rozumiane postępowanie sprawdzające, wyjaśniające i dyscyplinarne, to na podstawie § 65 ust. 4 Statutu KUL „w stosunku do nauczycieli zatrudnionych na wydziałach kościelnych, a także w przypadku naruszenia czystości doktryny, postępowanie przeprowadza się również zgodnie z przepisami prawa kanonicznego”.

Na zakończenie poinformować należy, że zarówno ustawa, jak i rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie szczegółowego trybu prowadzenia mediacji, postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego w sprawach odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich, a także sposobu wykonywania kar dyscyplinarnych i ich zatarcia z 25.09.2018 roku, nie przewidują „wniosku przekazywanego rzecznikowi dyscyplinarnemu”, o którym wspomina się w ostatnim zdaniu pisma Pana Dyrektora. Jeżeli zaś chodzi o „polecenie”,  o którym mowa w art. 282 pkt 3 ustawy, to nie wymaga się tu zachowania określonej formy, tym niemniej podczas spotkania z Rzecznikami dyscyplinarnymi KUL w dniu 08.10.2020 roku Rektor KUL wydał polecenie, o którym wyżej mowa.

VII.7033.78.2020