Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Do zwalczania epidemii wojewodowie kierowali osoby wyłączone z tego obowiązku z mocy prawa – powyżej 60. roku życia, kobiety w ciąży oraz wychowujących dziecko w wieku do 14 lat.
• Takie niedopuszczalne przypadki mogły wynikać z nienależytego wypełnienia przez wojewodów obowiązku sporządzania i aktualizacji planów działania na wypadek epidemii
• Dlatego RPO wnosi do prezesa Najwyższej Izby Kontroli o kontrolę wojewodów pod tym względem

Według ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wojewoda sporządza wojewódzki plan działania na wypadek wystąpienia epidemii (na okres trzech lat, z możliwością aktualizacji). Plan obejmuje m.in.  imienne listy osób, które mogą zostać skierowane do działań służących ochronie zdrowia publicznego przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi.  Jest przygotowywany i aktualizowany na podstawie informacji jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów leczniczych i innych dysponentów obiektów użyteczności publicznej.

Listy osób, które mogą być skierowane do pracy, zawierają: imię i nazwisko; wykonywany zawód; datę urodzenia; numer PESEL, płeć oraz adres miejsca zamieszkania. Skierowaniu do pracy niosącej ryzyko zakażenia przy zwalczaniu epidemii nie podlegają:

• osoby, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat;
• kobiety w ciąży;
• osoby samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat;
• osoby wychowujące dziecko w wieku do 14 lat oraz dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego;
• osoby, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy; inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi;
• osoby, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz parlamentarzyści.

Tymczasem – jak wynika z informacji RPO i doniesień  mediów - do pracy niosącej ryzyko zakażenia przy zwalczaniu epidemii kierowano ostatnio osoby wyłączone z mocy ustawy, zwłaszcza powyżej 60. roku życia, kobiety w ciąży oraz wychowujących  dziecko w wieku do 14 lat.

Analiza informacji w Biuletynie Informacji Publicznej może wskazywać, że plany działania na wypadek wystąpienia epidemii mogły być w niektórych przypadkach sporządzane lub aktualizowane w trybie pilnym już w trakcie epidemii. Mogło to wpłynąć na ich rzetelność, kompletność i aktualność, a w konsekwencji - naruszać prawa osób wyłączonych z przedmiotowego obowiązku z mocy prawa.

W związku z tym niedopuszczalne w świetle prawa oraz zasad współżycia społecznego, przypadki kierowania do pracy osób wyłączonych z mocy prawa z tego obowiązku mogą wynikać z nienależytego wypełnienia przez wojewodów obowiązku sporządzania i aktualizacji planów działania.

- W świetle wskazanych okoliczności, wypełniając swój konstytucyjny obowiązek, zwracam się do Pana Prezesa o rozważenie postulowanych przeze mnie działań – napisał Adam Bodnar do prezesa NIK Mariana Banasia.

V.7014.19.2020