Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W odpowiedzi na zaproszenie skierowane przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w Olsztynie, w dniach 18-19 kwietnia 2023 r.  Justyna Zarecka i Michał Żłobecki z Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili szkolenie „Działalność KMPT i przeciwdziałanie złemu traktowaniu” dla łącznie ok. 60 przedstawicieli kierownictwa jednostek Policji znajdujących się na obszarze garnizonu warmińsko-mazurskiego.

W pierwszej kolejności prowadzący przedstawili tło historyczne i prawne dotyczące zakazu stosowania tortur i innych form złego traktowania. Omówili także zagadnienia dotyczące definicji tortur oraz roli i mandatu Rzecznika Praw Obywatelskich i Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w zapobieganiu stosowania przemocy wobec osób pozbawionych wolności.

W tym kontekście uczestnicy szkolenia zapoznani zostali zwłaszcza działaniami podejmowanymi przez KMPT, w tym z metodyką prowadzonych wizytacji, jak również z tzw. minimalnymi gwarancjami antytorturowymi, których skuteczna realizacja przyczynia się do zmniejszenia ryzyka występowania przypadków złego traktowania osób zatrzymanych przez Policję.

Eksperci wskazali także problemy systemowe, o których rozwiązanie Krajowy Mechanizm zabiega od lat, m.in.: umieszczanie osób nietrzeźwych w PdOZ, dostęp do adwokata bądź radcy prawnego już od pierwszych chwil po zatrzymaniu czy kwestia zagwarantowania badania lekarskiego dla wszystkich osób zatrzymanych.

Przedstawiciele KMPT zaprezentowali również przykładowe nieprawidłowości dostrzeżone w toku prowadzonych wizytacji w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych funkcjonujących w jednostkach Policji, w tym m.in. na: przypadki nadmiernego stosowania środków przymusu bezpośredniego, czy nadużywania kontroli osobistych.

Kolejna część szkolenie poświęcona została przybliżeniu założeń tzw. Zasad Mendeza – opublikowanego w 2021 r. modelu dotyczącego prowadzenia policyjnych przesłuchań i rozpytań, w oparciu o poszanowanie podstawowych praw osób zatrzymanych oraz zasad: domniemania niewinności i prawdy obiektywnej.

Na zakończenie prowadzący omówili wnioski wynikające z przygotowanej na zlecenie KMPT ekspertyzy „Interwencje wobec osób z zaburzeniami psychicznymi”. Dokument ten został opracowany został przez krajowego konsultanta w dziedzinie psychiatrii, specjalistów medycyny sądowej oraz w dziedzinie prawa medycznego.

Szkolenie dla funkcjonariuszy garnizonu warmińsko-mazurskiego odbyło się w ramach rozpoczętej w grudniu 2018 r. kampanii społecznej „Państwo bez tortur”, której celem jest podniesienie świadomości oraz budowanie braku społecznej akceptacji dla stosowania tortur lub innych form złego traktowania. Kampania realizowana jest w ramach działalności edukacyjnej Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur.