Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Informacje o Rzeczniku Praw Obywatelskich w Polskim Języku Migowym

Za przygotowanie filmu w Polskim Języku Migowym dziękujemy Oddziałowi Łódzkiemu Polskiego Związku Głuchych www.pzg.lodz.pl

6 września 2012 r. Polska ratyfikowała Konwencję o Prawach Osób Niepełnosprawnych. W ten sposób Polskę zobowiązała się do podjęcia wszelkich środków, aby osoby niepełnosprawne mogły korzystać z gwarantowanych Konwencją praw. Rzecznik Praw Obywatelskich będzie wykonywać zadania niezależnego mechanizmu monitorującego, odpowiedzialnego w Polsce za promowanie, ochronę i monitorowanie wdrażanie Konwencji. Poniżej znajduje się link do film o Konwencji w PJM, przygotowany przez Oddział Łódzki Polskiego Związku Głuchych.

Dlaczego umieściliśmy tutaj plik wideo z tłumaczeniem informacji o RPO na polski język migowy (PJM)?

Tłumacz języka migowego w telewizji wydaje się czymś oczywistym, bo osoby głuche nie słyszą tego, co mówią bohaterowie filmu czy lektor wiadomości. Ale po co umieszczać film pod tekstem, który każdy może przeczytać? To pytanie, które zadaje sobie większość słyszących, na co dzień nie spotykających się z osobami głuchymi. Tłumaczenie tekstów na język migowy jest potrzebne, ponieważ dla części osób głuchych język polski jest językiem obcym. Uczą się go w szkole, ale to nie jest ich pierwszy język. Badania naukowe pokazują, że głusi ucząc się polskiego są w podobnej sytuacji jak obcokrajowcy. Nie zawsze wszystkie treści są dla nich zrozumiałe. Proszę sobie wyobrazić, że zmieniacie Państwo miejsce swojego zamieszkania i przeprowadzacie się do kraju, którego języka się uczyliście. Początkowo załatwicie proste sprawy, zrobicie zakupy, porozmawiacie o sprawach codziennych. Trudno będzie jednak zorientować się w zawiłościach języka urzędowego czy prawnego i wtedy chętnie skorzystacie z usług tłumacza. W takiej samej sytuacji są często właśnie osoby głuche.

Sprawy g/Głuchych

Polska Rada Języka Migowego

1. Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej ws. składu Polskiej Rady Języka Migowego (19.12.2012)
   Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie powołania członków Polskiej Rady Języka Migowego, w skład której nie wchodzi ani jedna osoba głucha, posługująca się Polskim Językiem Migowym.
   - Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej.pdf
   Informacja o wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie powołania członków Polskiej Rady Języka Migowego przetłumaczona na Polski Język Migowy i System Językowo – Migowy
   - Polski Język Migowy - miga p. Paulina Romanowska - Oddział Łódzki Polskiego Związku Głuchych
   - System Językowo - Migowy - miga p. Dominik Muskała - Oddział Łódzki Polskiego Związku Głuchych
    
2. Odpowiedź Ministra Pracy i Polityki Społecznej na wystąpienie RPO ws. składu Polskiej Rady Języka Migowego (27.02.2013)
   Minister Pracy i Polityki Społecznej udzielił odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie niepowołania osób głuchych w skład Polskiej Rady Języka Migowego. Minister poinformował, że przy ocenie kandydatów brane było pod uwagę doświadczenie przydatne w pracach Rady. W ocenie MPiPS, z dokumentów nie wynikało, żeby osoby niesłyszące, których zgłoszenia spełniały wymogi formalne, takie doświadczenie posiadały. Obecnie w skład Rady wchodzą dwie osoby niesłyszące.
   - Odpowiedź Ministra Pracy i Polityki Społecznej.pdf
    
3. Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie składu Polskiej Rady Języka Migowego (17.04.2013)
   Rzecznik po raz kolejny zwrócił się do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie składu Polskiej Rady Języka Migowego. Podstawowym kryterium wyboru członków Rady powinno być zaangażowanie w prace osób głuchych. Konwencja ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych nakłada bowiem na państwa Strony obowiązek ścisłego konsultowania się i angażowania osób z niepełnosprawnościami w podejmowanie decyzji w zakresie związanych z nimi spraw.
   - Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej.pdf

4. Odpowiedź Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (02.07.2013)
   W odpowiedzi na kolejne wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych poinformował, że jego zdaniem sama znajomość języka migowego nie mogła być jedyną przesłanką wyboru kandydata. Pełnomocnik wyjaśnił, że zamieszczenie ogłoszenia o naborze kandydatów do Polskiej Rady Języka Migowego zamieszczone zostało na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych oraz że informacja o naborze dotarła do wszystkich zainteresowanych środowisk. Nie przewiduje się podejmowania kroków mających na celu zmianę składu Rady do końca kadencji rady, tj. przez 4 lata.
   Odpowiedź Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych

Polski język migowy w szkołach

1. Wystąpienie do Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania w sprawie Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania (16.06.2013) 
   

   
   Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęło blisko 100 skarg w sprawie Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013 – 2016, w którym Pełnomocniczka Rządu ds. Równego Traktowania nie uwzględniła działań dotyczących nauczania języka polskiego jako języka obcego oraz polskiego języka migowego głuchych uczniów.
   Rzecznik Praw Obywatelskich podjął postępowanie i w dniu 16 czerwca 2013 r. skierował wystąpienie do Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania, w którym podzielił zdanie wyrażone przez skarżących oraz Polski Związek Głuchych, iż sytuacja osób głuchych, w szczególności w obszarze edukacji, wymaga podjęcia przez rząd pilnych działań mających na celu zapewnienie im równego traktowania w obszarze edukacji. W ocenie Rzecznika prawo osób głuchych do edukacji w najodpowiedniejszym dla nich języku – polskim języku migowym – nie jest w Polsce realizowane. Rzecznik nie zgodził się również ze stanowiskiem Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z którym nie ma potrzeby umieszczania w Krajowym Programie Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013 – 2016 działań dotyczących nauczania dwujęzycznego dla głuchych. W ocenie Ministerstwa nauczyciele i dyrektorzy w szkołach dla głuchych mogą zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami organizować lekcje języka migowego jako zajęcia rewalidacyjne lub w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły jako „zajęcia realizujące potrzeby i zainteresowania uczniów”, czy dodatkowe zajęcia edukacyjne „rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów”. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich polski język migowy jest jednak podstawowym i najważniejszym środkiem komunikacji osób głuchych – nie jest zatem wystarczające uwzględnienie go w ramach zajęć dodatkowych czy rozwijających zainteresowania uczniów. Niezbędne jest podjęcie działań na poziomie Ministerstwa Edukacji Narodowej, mających na celu opracowanie i wdrożenie systemu nauczania języka polskiego na zasadzie nauczania języka obcego i polskiego języka migowego we wszystkich szkołach dla głuchych.
   Informacje o dalszych podejmowanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich działaniach w sprawie zamieszczone będą na stronie internetowej Biura Rzecznika Praw Obywatelskich (www.rpo.gov.pl), również w polskim języku migowym.
   Wystąpienie do Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania

2. ​Pismo Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania (25.06.2013)
   

   
   Pełnomocniczka Rządu ds. Równego Traktowania zwróciła się do Minister Edukacji Narodowej o ponowne rozważenie możliwości zrealizowania przez Ministerstwo działania polegającego na opracowaniu i wdrożeniu systemu nauczania języka polskiego jako języka obcego oraz polskiego języka migowego głuchych uczniów.
   Odpowiedź Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania