Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik praw obywatelskich dr hab. Adam Bodnar wystąpił na I Kongresie Edukacji Prawnej zorganizowanym na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego przez Fundację TENEO, Okręgową Izbę Radców Prawnych w Gdańsku oraz Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa ELSA Gdańsk.  

Organizatorzy wskazują, że I Kongres Edukacji Prawnej to pierwsze ogólnopolskie forum wymiany poglądów pomiędzy środowiskiem prawnym a pedagogicznym w celu znalezienia najlepszych rozwiązań formalnych i merytorycznych dla powszechnego wprowadzenia elementów prawa do systemu edukacji.

Rzecznik praw obywatelskich w swoim wystąpieniu podkreślił, że edukacja prawna jest fundamentalną częścią edukacji w ogóle, trudno więc przecenić jej znaczenie dla kształcenia młodzieży i w konsekwencji kształtowania postaw obywateli. Rzecznik wskazał, że edukacja prawna obecnie sprowadza się w istocie do podnoszenia poziomu świadomości obywatelskiej oraz poszerzania zakresu wiedzy zwłaszcza młodych ludzi o instytucjach publicznych współczesnego społeczeństwa. Ważne jest też pogłębianie wiedzy obywateli o organach państwa stosujących prawo oraz o treści obowiązujących norm prawnych. W efekcie obywatel nie tylko będzie wiedział, do jakiej instytucji ma się zwrócić ze swoją sprawą, nie tylko będzie łatwiej i efektywniej poruszał się samodzielnie w gąszczu przepisów prawa ale też ta wiedza prawna pozwoli mu na pewniejsze przyjęcie postawy obywatelskiej utrudniającej innym podmiotom dokonywanie naruszeń prawa, a zwłaszcza organom publicznym łamanie zasady praworządności. Rzecznik podzielił się swoim własnym doświadczeniem z praktycznej działalności edukacyjnej, w której spotykał postawą niektórych nauczycieli, a zwłaszcza dyrekcji szkół, oportunistyczną, pełną obawy przed naciskiem opresywnej władzy, hamującą przekazywanie wiedzy i swobodną wymianę myśli.

Ponadtodr hab. Adam Bodnar zaznaczył wielką wagę edukacji w zakresie przestrzegania zasady równego traktowania, która jest istotnym elementem edukacji prawnej, co nie jest dzisiaj dostatecznie dostrzegane w praktyce edukacyjnej.  

Rzecznik praw obywatelskich podkreślił też, że edukacja prawna odbywa się także poprzez prawidłowe stosowanie prawa przez właściwe organy władzy publicznej; dlatego tak ważna jest postawa moralna osób sprawujących funkcje organów stosujących prawo.

Pozostali uczestnicy Kongresu zgodzili się z rzecznikiem praw obywatelskich oraz dodali, że podnoszenie świadomości prawnej obywateli, również tych najmłodszych, w dobie często zmieniającego się i coraz bardziej skomplikowanego prawa, staje się koniecznością. Jest to również istotny element budowania świadomego społeczeństwa obywatelskiego.

Organizatorzy podkreślają, że:

• uczestnikami Kongresu są przede wszystkim eksperci ds. edukacji, środowisko nauczycielskie i akademickie oraz przedstawiciele zawodów prawniczych.
• głównym organizatorem I Kongresu Edukacji Prawnej jest Fundacja TENEO, której celami statutowymi są upowszechnianie wiedzy prawnej wśród społeczeństwa poprzez organizację warsztatów edukacyjnych m.in. dla dzieci, młodzieży, seniorów oraz innych wybranych grup społecznych, a także nieodpłatne poradnictwo prawne dla osób niemogących ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
• Okręgowa Izba Radców Prawnych w Gdańsku – współorganizator Kongresu – jest jednostką organizacyjną samorządu radców prawnych, tworzoną przez radców prawnych i aplikantów radcowskich, której celem jest m.in. współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa oraz przygotowywanie aplikantów radcowskich do należytego wykonywania zawodu radcy prawnego.