Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W dniach 25-27 listopada 2019 r. odbyło się Forum ONZ nt. biznesu i prawa człowieka, które zgromadziło liderów biznesu przedstawicieli organizacji pozarządowych, rządów oraz Global Compact Network Poland.

Debaty dotyczyły szerokiego spektrum problemów funkcjonowania biznesu i jego wpływania na prawa człowieka, w tym prawa osób z niepełnosprawnościami, sytuacji kobiet w biznesie, przemocy i mobbingu, zmian klimatu, transparentności działania firm, etc. Jedna z sesji, w której wystąpiła Zastępczyni RPO dr Hanna Machińska, poświęcona była problematyce roli biznesu w przeciwdziałaniu praktykom korupcyjnym.

Dr Hanna Machińska przedstawiła podstawy prawne działania Rzecznika Praw Obywatelskich, wskazując na współpracę z wieloma podmiotami zaangażowanymi w prace na rzecz ochrony praw człowieka. Wieloletnia współprac RPO z instytucjami publicznymi oraz Global Compact Network Poland w zakresie budowania i stosowania standardów etyki wskazuje dobitnie na konieczność ich przyjmowania w praktyce funkcjonowania instytucji. Dzięki temu, instytucje tworzą zabezpieczenia służące zarówno pracownikom jaki i pracodawcom, wzmacniając funkcjonowanie całej organizacje. RPO wraz z Global Compact Network Poland jest współtwórcą programu „Standard Etyki w Polsce”, który gromadzi Koalicję Rzeczników Etyki.

Wśród wielu inicjatyw podejmowanych wspólnie z Global Compact Network Poland, należy zwrócić uwagę na konferencję „Standardy etyki i prawa kobiet w biznesie” oraz podpisanie Deklaracji Standardów Programu Etycznego,  do którego przystąpiło wiele firm sektora prywatnego. Zastępczyni RPO podkreśliła wagę Standardu Minimum Kodeksu Etycznego współtworzonego przez Biuro RPO i Global Compact Network Poland, jak również budowanie Programu Etycznego w Biurze RPO i opracowanie oraz wdrożenie Kodeksu Etyki. Istnieje wiele przykładów działania RPO w ramach wypracowanego „Standardu Etyki w Polsce”.

Jednym z nich jest ochrona sygnalistów, działania na rzecz równości kobiet i mężczyzn, kobiet w służbach mundurowych, czy debata, którą będziemy kontynuować w czasie III Kongresu Praw Obywatelskich „Klimat a prawa człowieka”.

Tworzenie wszelkich zabezpieczeń przed korupcją wymaga nie tylko zbudowania i implementacji standardów etyki, ale sprawnie działających instytucji w wymiarze krajowym, skutecznego sądownictwa, w tym niezależności sadów i niezawisłości sędziów. Polityczna ingerencja w wymiar sprawiedliwości, naruszenie  zasady rządów prawa, osłabia państwa i tworzy otwartą przestrzeń dla bezkarnych działań korupcyjnych. By temu przeciwdziałać, ważna jest rola organizacji międzynarodowych, które tak jak Grupa Państwa Przeciwko Korupcji Rady Europy (GRECO), która monitoruje sytuacje we wszystkich państwach członkowskich i w ostatnim raporcie w 2018 r. zwróciła uwagę na poważne osłabienie instytucjonalno-prawne w Polsce, ograniczające skuteczność przeciwdziałania korupcji. Równie istotna w tym zakresie jest współpraca z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego  z Global Compact Network Poland oraz uczelniami wyższymi. Tylko szeroka koalicja może uczynić skuteczną walkę z korupcją, co podkreśliła Zastępczyni RPO.

Wśród wieli problemów czasie forum ONZ dyskutowano nad ostatecznym projektem prawnie wiążącego instrumentu regulującego w prawie międzynarodowym działalność korupcji międzynarodowych i innymi podmiotów biznesu. Dokument ten wzmacnia prawa jednostki w związku z działalnością biznes, zapewnia jej dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz wspiera współpracę międzynarodową w zakresie zapobiegania naruszeniom praw człowieka w związku z działalnością biznesu.