Biuletyn Informacji Publicznej RPO

10 grudnia, w Międzynarodowym Dniu Praw Człowieka, w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbyła się dyskusja panelowa pt. Bezdomność wyzwaniem dla samorządów oraz instytucji państwa”.

Nawiązując do zeszłorocznego panelu w ramach II Kongresu Praw Obywatelskich - ponownie rozmawialiśmy o bezdomności, jako wyzwaniu dla samorządu oraz instytucji państwa. Przedstawicielki  samorządów Warszawy, Gdańska., Krakowa i Poznania podsumowały, jakie główne zagadnienia - po roku funkcjonowania nowych władz lokalnych - dostrzegają w obszarze rozwiązywania problemów osób w kryzysie bezdomności i w jakim zakresie oczekują większego wsparcia ze strony instytucji państwowych.

Z wypowiedzi przedstawicielek miast wynikało, że wszystkie samorządy dostrzegają problem bezdomności w swoich miastach, uznają go za ważny i podejmują różne działania w celu pomocy osobom w kryzysie bezdomności i zapobiegania temu zjawisku.

Jako najważniejsze wyzwania wskazywano zmianę sposobu postrzegania osoby bezdomnej w społeczeństwie, walkę ze stereotypami, zwiększenie liczby mieszkań, w tym treningowych i chronionych. Wśród problemów, zgodnie zwracano uwagę na brak współpracy między placówkami służby zdrowia a sektorem pomocy społecznej. Wciąż zdarzają się przypadki odmowy przyjęcia do szpitala osoby bezdomnej w ciężkim stanie bądź wypisywania takiej osoby ze szpitala, bez upewnienia się, czy z uwagi na stan zdrowia będzie miała zapewnioną właściwą opiekę. Nasze panelistki były zgodne – obecne przepisy, wskazujące jako organ właściwy do wydawania decyzji administracyjnych o udzieleniu osobie bezdomnej świadczeń (np. o skierowaniu do schroniska ) organ administracji ostatniego miejsca stałego zameldowania, jest niewłaściwy – nie pozwala na efektywną pomoc i zagospodarowanie środków przeznaczonych na pomoc społeczną, a ponadto nie uwzględnia specyfiki funkcjonowania osób bezdomnych, które bardzo często się przemieszczają, zwłaszcza zaś do największych miast.

W Gdańsku praktycznie zakończono prace nad przyjęciem miejskiej karty praw osoby w kryzysie bezdomności. Przez ponad półtora roku władze Miasta spotykały się z organizacjami pozarządowymi, ekspertami oraz samymi osobami bezdomnymi i wspólnie wypracowano ostateczną treść dokumentu, który zostanie przedstawiony pod obrady Rady Miasta Gdańska na początku przyszłego roku. W Poznaniu, Warszawie i Krakowie też trwają prace koncepcyjne dotyczące karty, jednak są one na wstępnym etapie.

Panel zakończył się bardzo żywą i merytoryczną dyskusją z przybyłą publicznością, wśród której byli przedstawiciele ośrodków pomocy społecznej, organizacji pozarządowych, prawnicy oraz osoby, które doświadczyły bezdomności. Wszyscy zgodzili się, że zbyt mało jest okazji, aby rozmawiać o bezdomności. Temat ten nie jest w zasadzie w ogóle obecny w przestrzeni publicznej. Wyrażono również żal, z uwagi na brak jakiegokolwiek zainteresowania tym wydarzeniem ze strony instytucji rządowych oraz Kancelarii Prezydenta. Warto natomiast odnotować obecność i żywe zainteresowanie tematem posłanek na Sejm – Marceliny Zawiszy i Magdaleny Biejat.