Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Procedury rozpoznawania i stwierdzania choroby zawodowej są przewlekłe. Świadczą o tym skargi kierowane do Rzecznika Praw Obywatelskich. Jedno z nich RPO otrzymał w czasie spotkania regionalnego w woj. zachodniopomorskim.

Rozpoznania choroby zawodowej dokonuje lekarz orzecznik. Pracownik może złożyć wniosek o ponowne badanie w jednostce orzeczniczej II stopnia, jeśli nie zgadza się z treścią orzeczenia. Procedurę stwierdzenia choroby zawodowej przeprowadza natomiast państwowy inspektor sanitarny, na podstawie orzeczenia lekarskiego. W przypadku wątpliwości, organ sanitarny może zwrócić się o uzupełnienie orzeczenia, co jednak znacznie wydłuża całą procedurę. Od decyzji organu inspekcji sanitarnej przysługuje odwołanie do organu wyższego stopnia, na którą strony mogą wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Postępowanie może trwać latami, ponieważ kontrola sądowodministracyjna decyzji stwierdzających chorobę zawodową jest niewystarczająca. Sądy administracyjne nie badają decyzji pod względem merytorycznym, ale pod kątem zgodności z prawem. Po uchyleniu decyzji przez sąd, organy sanitarne w ponownym postępowaniu, mimo zaleceń sądu, często nie uzupełniają materiału dowodowego i wydają kolejne wadliwe decyzje.

Rzecznik postuluje poddanie decyzji organów inspekcji sanitarnej kontroli sądów powszechnych, a także wprowadzenie nadzoru nad jednostkami orzeczniczymi rozpoznającymi choroby zawodowe, podobnie jak w przypadku nadzoru ZUS nad orzecznictwem w sprawach dotyczących niezdolności do pracy.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o ocenę możliwości zmiany obowiązującego stanu prawnego, aby wyeliminować przewlekłość postępowań w sprawach dotyczących chorób zawodowych.