Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W wystąpieniu Rzecznik Praw Obywatelskich polemizuje ze stanowiskiem Ministerstwa Sprawiedliwości w zakresie procedury kontroli pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich dokonujących wizytacji prewencyjnych w zakładach karnych i aresztach śledczych.

Rzecznik Praw Obywatelskich wykonuje funkcje organu wizytującego do spraw zapobiegania torturom i innemu okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu w rozumieniu Protokołu fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania. Swoje zadania Rzecznik wykonuje przy pomocy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, a więc pracowników i współpracowników, którym powierza wykonywanie swoich kompetencji. Przepis ustawy o Służbie Więziennej enumeratywnie wskazuje podmioty wyłączone z kontroli osobistej oraz kontroli ubrania i obuwia, w tym Rzecznika Praw Obywatelskich, jednak nie przewiduje takiego zwolnienia dla pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, co należy uznać za niezgodne z Konwencją w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania. Dodatkowo regulacja zawarta w ustawie o Służbie Więziennej nie jest zbieżna z przepisem kodeksu karnego wykonawczego, który stanowi, iż Rzecznik Praw Obywatelskich lub osoba przez niego upoważniona ma prawo wstępu w każdym czasie, bez ograniczeń, do zakładów karnych, aresztów śledczych i innych miejsc, w których przebywają osoby pozbawione wolności, oraz poruszania się po ich terenie, przeglądania dokumentów i żądania wyjaśnień od administracji tych jednostek, a także do przeprowadzania podczas nieobecności innych osób rozmów z osobami pozbawionymi wolności oraz badania ich wniosków, skarg i próśb. Prawo wstępu bez ograniczeń nie może oznaczać poddawania się kontrolom: osobistej czy ubrania i obuwia, ponieważ stanowiłoby to zaprzeczenie przyjętej regulacji.

Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.

KMP.571.5.2015