Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Jak wynika z danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwości, łączne sumy odszkodowań i zadośćuczynień za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie rosną, obciążając budżet Państwa znacznymi wydatkami.

Zmiany przepisów Kodeksu postępowania karnego dotyczące odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, które mają wejść w życie z dniem 1 lipca 2015 roku poszerzają krąg osób uprawnionych do domagania się odszkodowania i zadośćuczynienia, a także przedłużają okres przedawnienia roszczenia w tym zakresie. Ponadto w Sejmie RP rozpatrywany jest poselski projekt ustawy o zmianie Kodeksu postępowania karnego, którego celem jest wprowadzenie możliwości uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia za oczywiście bezpodstawne oskarżenie.

Z punktu widzenia ochrony praw i wolności obywatelskich, projektowane rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do uzyskania naprawienia szkód i krzywd poniesionych w toku postępowania karnego oraz ułatwienie uzyskania tych świadczeń należy ocenić pozytywnie. Tym bardziej jednak aktualizuje się problem związany z dochodzeniem roszczeń regresowych przysługujących Skarbowi Państwa na podstawie art. 557 k.p.k.

Zgodnie z tą regulacją w razie naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za krzywdę, Skarb Państwa ma roszczenie zwrotne do osób, które swoim bezprawnym działaniem spowodowały niesłuszne skazanie, zastosowanie środka zabezpieczającego, niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie.

Rzecznik Praw Obywatelskich ponownie zwraca się z prośbą o przeanalizowanie potrzeby nowelizacji art. 557 k.p.k. pod kątem doprecyzowania zawartych w nim uregulowań w celu ułatwienia dochodzenia przez Skarb Państwa roszczeń wynikających z tego przepisu i poinformowanie o zajętym stanowisku.