Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Zadaniem personelu zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich jest m.in. zapobieganie i przeciwdziałanie nabywaniu i spożywaniu przez wychowanków napojów alkoholowych oraz środków odurzających i psychotropowych. W tym celu w części placówek wychowawcy lub pielęgniarki przeprowadzają badania na obecność alkoholu, substancji odurzających lub psychotropowych w organizmie nieletnich.

Rzecznik wskazuje w wystąpieniu, że żadne badanie nie powinno być wykonywane bez wyraźnego uprawnienia ustawowego dla osób wykonujących to badanie. Przepisy wykonawcze powinny z kolei określać sposób dokumentowania testów i możliwość zweryfikowania ich wyników, które stanowią prawną gwarancję ochrony interesów nieletniego. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich daje możliwość wyłącznie kuratorowi sądowemu sprawującemu nadzór nad nieletnim zobowiązania go do poddania się badaniu w celu ustalenia w organizmie obecności alkoholu lub środków odurzających.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o podjęcie inicjatywy ustawodawczej mającej na celu ustawowe wskazanie podmiotów upoważnionych do przeprowadzania badań na obecność alkoholu, środków odurzających i psychotropowych w organizmie nieletnich przebywających w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, jak również określenie w aktach wykonawczych warunków i sposobu przeprowadzania tych badań, sposobu ich dokumentowania i weryfikacji. 

KMP.573.42.2014