Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W ocenie Rzecznika poważne zastrzeżenia natury konstytucyjnej budzi charakter prawny Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Na brak zgodności postanowień Wytycznych z Konstytucją wskazują również obywatele w skargach kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich.

Podstawową konstrukcją systemu źródeł prawa w Konstytucji RP jest ich podział na źródła powszechnie i wewnętrznie obowiązującego prawa. Konstytucja w sposób wyczerpujący określa rodzaje aktów prawa o charakterze powszechnie obowiązującym i organy władzy publicznej wyposażone w kompetencje prawotwórcze. Natomiast akty o charakterze wewnętrznym są wydawane wyłącznie na podstawie ustawy i mogą wiązać jedynie jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu ten akt. Nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.

Omawiane Wytyczne są regulacjami o charakterze wewnętrznym. Jednocześnie zawierają normy o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, których przestrzeganie jest warunkiem zakwalifikowania wydatków poniesionych przez beneficjentów i ich partnerów w projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wytyczne wyznaczają tym samym prawa i obowiązki określonych podmiotów, których nie można uznać za jednostki podległe organizacyjnie organowi wydającemu ten akt. Zdaniem Rzecznika niedopuszczalne jest regulowanie sytuacji prawnej beneficjentów za pomocą Wytycznych. Rzecznik Praw Obywatelskich postuluje, aby część regulacji zawartych w Wytycznych znalazła się w aktach prawa powszechnie obowiązującego.