Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, składki na Fundusz Pracy opłaca się za okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne, tj. określonych przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Co do zasady, składki na Fundusz Pracy opłaca się od ustalonych kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Opłacanie składki na Fundusz Pracy daje uprawnienie do uzyskania, po spełnieniu warunków określonych przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, statusu bezrobotnego z prawem do zasiłku dla bezrobotnych.

W ustawie z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw dodano przepis, zgodnie z którym od dnia 24 sierpnia 2005 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej może stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, że ustawodawca uznał konieczność wprowadzenia preferencyjnych zasad opłacania składek na ubezpieczenia społeczne dla osób podejmujących prowadzenie pozarolniczej działalności, jednak nie przewidział żadnych rozwiązań po stronie rynku pracy. Sytuacja ta budzi niezadowolenie osób, które prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą objętą obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi, natomiast nie mogły, nawet dobrowolnie, opłacać składki na Fundusz Pracy. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.