Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W zainteresowaniu Rzecznika Praw Obywatelskich pozostaje problematyka dotycząca ochrony w polskim porządku prawnym praw ofiar przestępstw.

O obowiązku zapewnienia poszanowania godności praw ofiar przestępstw i członków ich rodzin stanowi dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i  ochrony ofiar przestępstw. Polska ma obowiązek implementacji tej dyrektywy do dnia 16 listopada 2015 r.

Polskie prawo karne zapewnia poszanowanie godności człowieka tylko sprawcom przestępstw, w art. 3 Kodeksu karnego. Literalne brzmienie tego przepisu uzasadnia pogląd, że polski ustawodawca zagwarantował w przepisach karnych poszanowanie godności wyłącznie sprawcom przestępstw, z pominięciem ofiar przestępstw, co jawi się jako dyskryminujące pokrzywdzonych jako strony procesu, często powoduje ich wtórną wiktymizację, a przez to jest niedopuszczalne w demokratycznym państwie prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie wprowadzenia do Kodeksu postępowania karnego przepisu wyrażającego obowiązek poszanowania godności pokrzywdzonych przestępstwem.