Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Do Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich  w Katowicach zwrócił się arbiter piłkarski, który prowadził zawody piłkarskie na szczeblu centralnym, a następnie na tym samym szczeblu pozostawał obserwatorem. Mężczyźnie po ukończeniu 65. roku życia uniemożliwiono prowadzenie zawodów seniorskich oraz ograniczono uprawnienia do wykonywania czynności obserwatora. Interesant uważa, że ze strony Częstochowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej doszło do dyskryminacji ze względu na wiek. Jednocześnie podkreśla, iż jego stan zdrowia oraz fakt zaliczania z pozytywnym wynikiem wszystkich wymaganych testów sprawnościowych, pozwala mu na wykonywanie dotychczasowych obowiązków.

Po wystąpieniu RPO Zarząd PZPN rozważa zmianę przepisów.

W sprawie zwróciliśmy się bowiem do Prezesa Częstochowskiego Okręgowego Zawiązku Piłki Nożnej o wyjaśnienia.

Dowiedzieliśmy się, iż nasz interesariusz w rundzie jesiennej 2015 roku  jest obserwatorem zawodów szczebla okręgowego  oraz zgodnie z uchwałą Okręgowego Kolegium Sędziów może uzyskać licencję sędziego zawodów i sędziego asystenta na rozgrywki młodzieżowe. Według PZPN to Uchwała nr IX/ 188 z dn. 18 sierpnia 2011 r. Zarządu PZPN określa wiek, kiedy uprawnienia do pełnienia funkcji obserwatora wygasają, i to zgodnie z jej postanowieniami nasz interesariusz nie został wpisany na listę obserwatorów Kolegium Sędziów Śląskiego Związku Piłki Nożnej. Dokument ten podkreśla także, iż jego postanowienia spełniają Wymogi Konwencji Sędziów UEFA, jednakże niektóre z krajów europejskich wycofały obecnie limity wieku sędziów piłkarskich, chcąc uniknąć zarzutu dyskryminacji.

Pełnomocnik Terenowy RPO napisał do Prezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej o wyjaśnienia i uzasadnienia  kryterium wieku 65 lat jako górnej granicy, po której przekroczeniu uprawnienia obserwatora wygasają, w sytuacji, w której sprawność danego arbitra pozwala na zaliczenie wszystkich koniecznych testów.

Ze strony Dyrektora Departamentu Prawnego PZPN nadeszła odpowiedź, iż interesariusz jest obserwatorem zawodów seniorów szczebla okręgowego i na tym poziomie jako czynny sędzia prowadzi mecze drużyn młodzieżowych.

Odstępstwem od limitu wieku jest pozostawanie jednocześnie obserwatorem Europejskiej Unii Piłkarskiej (UEFA) – takie osoby mogą być obserwatorami meczów ligowych rozgrywanych w Polsce, także po ukończeniu 65. roku życia. Mężczyzna nie mieści się jednak w tej kategorii osób, ponieważ nie był on nigdy arbitrem w najwyższej klasie rozgrywkowej ani arbitrem międzynarodowym.

Dyrektor napisał również, iż materia z uczynieniem odstępstwa od limitu wieku 65 lat dla obserwatorów powoływanych przez Kolegia Sędziów Wojewódzkich Związków Piłki Nożnej nie pozostaje w kompetencji decyzyjnej PZPN, lecz podmiotów regionalnych, odpowiadających za przebieg rozgrywek III ligi i niższych klas rozgrywkowych.

Nasz interesariusz obecnie nie może być obserwatorem zawodów III ligi opolsko-śląskiej i IV ligi, które są organizowane przez Śląski Związek Piłki Nożnej. Jest natomiast obserwatorem zawodów szczebla okręgowego, jakie organizuje Częstochowski Okręgowy Związek Piłki Nożnej.

Pełnomocnik Terenowy RPO zwrócił się z prośbą do władz PZPN o rozważenie zmiany przepisów, których weryfikacja zgodnie ze Statutem  zależna jest od Zarządu Związku, ponieważ to w gestii tego organu należy ustalanie limitów wiekowych arbitrów piłkarskich. Jako główny argument podaliśmy, iż w obecnym stanie rozwoju medycyny oraz przy propagowaniu zdrowego stylu życia, wzrosły ludzkie możliwości – kondycja fizyczna i intelektualna. Została już przesunięta granica wieku uprawniająca do przejścia na emeryturę, ale obserwuje się także mentalne zmiany w społeczeństwie dotyczące wykonywania danych zawodów oraz zaangażowania w działania różnych organizacji, mającego jedynie pobudki hobbystyczne.

Naszym zdaniem klauzula wiekowa nie bierze pod uwagę indywidualnych predyspozycji arbitra, a także prowadzi do wzbudzenia w osobach, które nie mieszczą się w ustalonych limitach, poczucia „odstawienia na boczny tor”.

Dodatkowo wskazaliśmy, że doświadczenie życiowe takich osób,  może okazać się bardzo cenne, gdyż pewnych zdarzeń, do których może dojść na boisku podczas rozgrywanych zawodów, nie da się przewidzieć w ramach  programów szkolenia sędziów. Zatem o predyspozycji arbitra powinno każdorazowo decydować zaliczenie wymaganych testów sprawnościowych i psychofizycznych.

W odpowiedzi uzyskaliśmy informację, iż Dyrektor Departamentu Prawnego Związku zwrócił się do Kolegium Sędziów PZPN o przeanalizowanie wystąpienia RPO oraz skonsultowanie tego zagadnienia z międzynarodowymi organizacjami piłkarskimi, jeżeli okaże się to celowe.