Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Spotkanie zorganizowane zostało w Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych "Centrum Bukowska". Ponad 50 osób, które przyszło na spotkanie z Adamem Bodnarem, ledwie mieściło się w sali. Rzecznik nie opowiadał już o pracy swojego Bira, ale od razu poprosił zebranych o omówienie spraw, z którymi przyszli. – To było najbardziej intensywne i twórcze ze wszystkich spotkań, które do tej pory odbyliśmy w Wielkopolsce – podsumował spotkanie Adam Bodnar.

Jaki jest stosunek RPO do pomysłu Narodowego Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego?

Jeżeli państwo dystrybuuje środki publiczne, to powinno to kontrolować i rozliczać, ale nie powinno uzależniać decyzji od poglądów politycznych. Rzecznik wypracowuje opinię, która pójdzie w tym właśnie kierunku. Ale dziś nie jest wcale pewne, że narodowe centrum w ogóle powstanie, skoro najprawdopodobniej nie będzie podporządkowywać sobie Funduszy Norweskich.

Co RPO robi w sprawie przepisów antyodorowych?

W Polsce nie ma przepisów antyodorowych. W naszej miejscowości (Lubosina) powstaje ferma, która – formalnie – nie będzie oddziaływać na środowisko poza granicami działki inwestora. Ale  to oczywisty nonsens. Smród się będzie niósł. Męczyć mieszkańców będą muchy, słychać będzie głosy udręczonych zwierząt… Wiemy, że w wielu miejscach fermy powstają nielegalnie, ale pieniądze z tego są duże i właścicieli może być stać na lekceważenie prawa.

Adam Bodnar: RPO wystąpił w sprawie tych przepisów przedstawiając argumenty prawne. W wyniku tej interwencji rząd zapowiada już podjęcie pracy nad tymi przepisami.

Rzecznik może ludzi wspierać w sytuacji, gdy decyzje administracyjne zapadają z pominięciem głosu lokalnej społeczności. Może się przyłączać do spraw przed sądami (tak jak ostatnio – w sprawie warszawskiego Radiowa).

Kiedy w Polsce będą respektowane prawa osób z niepełnosprawnościami?

- Jestem epileptykiem. Wobec tej choroby uprzedzenie jest ogromne. Nawet w mediach nasze wypowiedzi są wycinane. Odmawia się nam pracy. Nie ma dostępu do marihuany leczniczej. Porady w przychodni specjalistycznej są odpłatne, a leki źle przepisywane.

RPO: Tu są trzy sprawy.  Pierwsza – to dostęp do rynku pracy. Musimy się zastanowić w gronie ekspertów RPO, co możemy tu zrobić. Druga – dostęp do medycznej marihuany. Rzecznik w tej sprawie wielokrotnie występował, nadal będzie naciskał. Trzecia rzecz – to sposób przepisywania leków. W tej sprawie RPO nie może się wypowiadać – nie ma narzędzi do kontrolowania jakości pracy lekarzy.

Wszystkie sytuacje dyskryminacji ze względu na chorobę trzeba zgłaszać do RPO.

Prawa osoby z niepełnosprawnością umysłową

Moja córka nie może znaleźć żadnej pracy. Mamy tylko 150 zł zasiłku, bo mimo orzeczenia o niepełnosprawności zdaniem ZUS jest zdolna do pracy. A tej pracy nie ma, bo pracodawcy osób z niepełnosprawnością umysłową nie zatrudnią. System nie działa.

RPO: Tu kluczowe jest wsparcie organizacji pozarządowych, spółdzielni socjalnych. Nie wystarczy zadekretować, że trzeba zatrudniać. Trzeba umieć z takimi osobami współpracować, chcieć im pomagać. Znamy takich ludzi – np. w Radomiu działa gospoda „Jaskółeczka”, a Krakowie – pensjonat „U pana Cogito”. To wyzwanie dla lokalnej społeczności, aby takie miejsca tworzyć.

Czy Rzecznik przygląda się planowanym zmianom w edukacji, które zmierzają do wykluczenia dzieci z niepełnosprawnościami z edukacji włączającej? Skazanie ich na nauczanie indywidualne  marnuje ich szansę na w miarę normalne życie. Wyklucza się osoby z niepełnosprawnością ze szkół.

RPO: Tak, wczoraj podjęliśmy tę sprawę z urzędu. To jest bardzo ważna sprawa.

Sprawy osób głucho-niewidomych

Jest nas w Polsce 7 tysięcy. Nie ma jednak takiej kategorii niepełnosprawności – są albo osoby głuche albo niewidome.  Tymczasem nasze potrzeby są nieco inne, uznanie nas w systematyce dawałoby chyba lepszy dostęp do pomocy i sprzętu rehabilitacyjnego.

RPO: Dobrze, zajmiemy się ta sprawą. Nasze komisje ekspertów poszukają rozwiązania.

Prawa kierowców i ochrona danych osobowych

Jeśli ktoś nie przyjmie mandatu, sprawa trafia do sądu i tam, w czasie publicznej rozprawy, sąd dowiaduje się o stan majątkowy kierowcy, miejsce zamieszkania itd. Czy to nie jest naruszenie prywatności?

RPO: - OK, zajmiemy się tym i sprawdzimy.

Prawa zatrzymywanych na policji

Proszę kolportować wystąpienie o torturach na policji. Ludzie, a zwłaszcza prawnicy, muszą o tym wiedzieć

RPO: Będziemy to robić.

Brutalna reakcja policji w czasie demonstracji antyrasistowskiej w Poznaniu

RPO: Tak, to jest sprawa dla Rzecznika.

Bezpłatna pomoc prawna

Czy można zrobić coś, by osoby z niepełnosprawnością zostały objęte ustawą o nieodpłatnej pomocy prawnej? (ustawa wylicza warunki, które pozwalają na skorzystanie z tej pomocy, to m.in. wiek i korzystanie z pomocy społecznej)

RPO: - Tak. Sprawą zajmuje się nawet Kancelaria Prezydenta. Wiemy już, jakim problemem jest wykluczenie z tej pomocy osób bezdomnych, ale uwaga, że dotyczy to też osób z niepełnosprawnością, jest bardzo ważna – uświadamia nam, że także organizacje pozarządowe chcące pomagać takim osobom nie mają szans na start w konkursach ośrodki publiczne.

Prawa obywatela wobec prokuratury

Na decyzje prokuratury o umorzeniu postępowania sąd reaguje tak, jakby był sądem II instancji. A prokuratura nie jest sądem.

RPO: To prawda, że konstytucja zakłada dwuinstancyjność postępowania przed sądem. Ale są wyjątki wprowadzone także po to, by usprawniać postępowania. Rzecznik kontroluje działania prokuratury, reaguje na jej działania – tych spraw jest dużo, nie zawsze Rzecznik może być skuteczny. Proszę pamiętać jednak, że jakiekolwiek zmiany prawa dotyczące pracy prokuratury muszą mieć poparcie ministra sprawiedliwości...

Praktyki sądowe i prawa ojców

Sądy rodzinne wykorzystują przepisy o domniemaniu doręczenia przeciwko ojcom (domniemanie doręczenia to przepis pozwalający na uznanie, że korespondencja nieodebrana uznaje się za prawidłowo doręczoną, jeśli były dwa awiza i minął ustawowy czas).

To potrzebny przepis, zapobiegający przewlekłości postępowań. Ale w sprawach o dzieci może przyczyniać się do szkód. Ludzie pracują, wyjeżdżają. Ojca można zawiadomić nie tylko przez pocztę.

RPO: Zajmiemy się sprawą. Mieliśmy zresztą kilka wystąpień w sprawie domniemania doręczenia.

Prawa „frankowiczów”

Znamy Pana kampanię informacyjną prowadzoną wspólnie z Rzecznikiem Finansowym. A gdzie jest UOKiK?

RPO: Tak, odbywamy spotkania informacyjne. Wspaniale, ze Państwo tu, wspólnie, radzicie sobie, jak pisać reklamacje do banków. W końcu banki będą musiały wejść w tryby ugodowe – tak jak to było w sprawie polisolokat. Zamierzamy też działać wspólnie z UOKiK w delegaturze w Poznaniu.

A co z nakazem zapłaty wykorzystywanym przez banki w postępowaniu egzekucyjnym?

RPO: Po naszym wystąpieniu generalnym minister finansów obiecał zmianę przepisów.

Pomoc dla wychowanków domów dziecka wstawaniu na nogi

Osoby z domów dziecka, bez orzeczenia niepełnosprawności (nawet w przypadku płodowego zespołu alkoholowego) nie mogą pracować w spółdzielniach socjalnych. A to byłaby ogromna szansa na usamodzielnienie się i społeczne wsparcie w usamodzielnianiu się.

RPO: I po to są nasze spotkania, by znajdować takie pomysły na poprawę systemu wsparcia dla osób po kryzysach. Wskazała Pani na ewidentny błąd systemowy i trzeba go naprawić.

Sprawa działkowiczów i osób zmuszonych do mieszkania w ogródkach działkowych

Czy rozważa Pan wystąpienie o zmianę ustawy o ogrodach działkowych z 2013 r.? Mamy ogromny problem, bo zmienia się ich funkcja z rekreacyjnej na mieszkalną. Rozumiemy sytuację ludzi, którzy zostali zmuszeni do zamieszkania na działce nie ze swojej woli. Ale większość działkowców chce korzystać z działek normalnie, rekreacyjnie.

RPO: Moim zdaniem rozwiązanie jest takie: powinniśmy dbać o to, by działki zachowały funkcję rekreacyjną, ale trzeba też stworzyć miejski program pomagający w wychodzeniu z bezdomności.

Okazało się, że Poznań ma już taki program i za zaświadczenie o mieszkaniu na działce dostaje się dodatkowe punkty przy ustalaniu prawa do mieszkania socjalnego. Jednak stowarzyszenia działkowe nie chcą takich zaświadczeń podpisywać, bo oznaczałoby to przyjęcie odpowiedzialności za nielegalne mieszkanie na działkach.

RPO: Tu możemy interweniować, by zwrócić władzom miasta uwagę na to, by szukać innego sposobu identyfikowania osób, które nie mają gdzie mieszkać – i przebywają na działkach.

Brak sensownej pomocy dla cudzoziemców pracujących w Polce

W Poznaniu jest wielu pracowników –migrantów (z Ukrainy, Białorusi). Nie ma dla nich sensownych programów wspierających. Programy szkolne nie uwzględniają wrażliwości dla odmienności dzieci przybyszy.

RPO: Polska ma bardzo poważny problem z polityką migracyjną. To, o czym Pani opowiada, to skutek „unifikującego” podejścia , które wyklucza ze wspólnoty.  

W przypadku nauczania etyki i religii mniejszościowych widać jednak zmiany, co zostało odnotowane w raporcie RPO.

Skutki wprowadzenia sieci szpitali dla pacjentów

Konsekwencją będzie m.in. likwidacja oddziałów ortopedycznych w szpitalach powiatowych. W ten sposób osoby zapisane na zabiegi w tych szpitalach trafią do dłuższych kolejek w szpitalach wojewódzkich. A przecież na protezę sztabu biodrowego czeka się latami.

RPO: Czy Państwa organizacja kierowała już jakieś wystąpienia? My do tej pory zajmowaliśmy się przede wszystkim konsekwencją wprowadzenia sieci szpitali dla opieki geriatrycznej. Państwa punkt widzenia będzie bardzo pomocny.

Poznańskie Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych i Wolontariatu "Centrum Bukowska"

To istotne miejsce na pozarządowej mapie Poznania. Główną ideą istnienia Centrum Bukowska jest wsparcie poznańskich organizacji pozarządowych w wielu płaszczyznach, a także podniesienie wiedzy, kompetencji oraz rozwój aktywności poznańskich organizacji pozarządowych

Działania Partnerów Centrum Bukowska to przede wszystkim:

• zapewnienie bazy lokalowej dla organizacji pozarządowych,
• wsparcie przedstawicieli organizacji pozarządowych poprzez realizowanie szkoleń, spotkań tematycznych i porad specjalistycznych,
• wsparcie wiedzy i świadomości dla osób z niepełnosprawnościami poprzez udzielanie bezpłatnych porad prawnych,
• szkolenia dla pracodawców NGO zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami,
• wzmocnienie potencjału trzeciego sektora poprzez promocję wraz z obsługą dziennikarską portalu pion.pl,
• zapewnienie bazy lokalowej do pracy poznańskim organizacjom pozarządowym lub inicjatywom oddolnym, przestrzeń do realizacji szkoleń i konferencji.